W kwietniu 2022 r. ruszają powołania na szkolenia wojskowe. Przeszkolonych ma zostać 200 tysięcy rezerwistów. Kto może zostać wezwany? Jakie są zasady powoływania? Ile wojsko zapłaci rezerwistom i jakie świadczenia otrzymają pracodawcy? Poniżej zebraliśmy podstawowe dane.
Według informacji przekazywanych przez Sztab Generalny Wojska Polskiego, wraz z początkiem kwietnia bieżącego roku ruszają ćwiczenia wojskowe dla dorosłych obywateli RP, którzy na podstawie orzeczenia komisji zostali przeniesieni do tzw. rezerwy. Na ćwiczenia ma zostać wezwane 200 tys. osób.
Rezerwiści – czyli kto?
Żołnierze rezerwy
W pierwszej kolejności na ćwiczenia mają zostać wezwani żołnierze rezerwy, czyli osoby które złożyły przysięgę wojskową i zostały przeniesione do rezerwy po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej, w tym z zawodowej służby wojskowej. A także osoby służące w Narodowych Siłach Rezerwy oraz Wojskach Obrony Terytorialnej. Łącznie jest to ok. 83 tys. osób.
Osoby przeniesione do rezerwy, które nie są żołnierzami
Osobami, do których mogą zostać skierowane wezwania na ćwiczenia są też „osoby przeniesione do rezerwy niebędące żołnierzem” – czyli każdy dorosły obywatel RP, który po wezwaniu Wojskowej Komendy Uzupełnień i stawieniu się przed komisją lekarską został przeniesiony do rezerwy.
Zasady powoływania na ćwiczenia
Z obowiązku odbycia ćwiczeń zwolnione są m.in.:
/ Osoby poniżej 18 r.ż.;
/ Osoby powyżej 55 r.ż.;
/ Osoby ze stopniem podoficerskim lub oficerskim powyżej 63 r.ż.;
/ Osoby, które względu na stan zdrowia zostały uznane
– za trwale i całkowicie niezdolne do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju,
– za czasowo niezdolne do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju;
/ Żołnierze w czynnej służbie wojskowej kandydujący do Sejmu RP, Senatu RP, Parlamentu Europejskiego lub organów jednostki samorządu terytorialnego;
/ Osoby wybrane na senatora albo posła, w tym do Parlamentu Europejskiego (w czasie trwania kadencji);
/ Osoby, które zostały przeznaczone do odbycia służby zastępczej lub odbyły tę służbę;
/ Osoby, u których wystąpiły szczególne okoliczności, między innymi takie jak śmierć lub obłożna choroba najbliższego członka rodziny.
Przepisy nie wyłączają możliwości wezwania na ćwiczenia:
/ Studentów oraz innych osób uczących się,
/ Osób prowadzących działalność gospodarczą,
/ Osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jak również innych umów cywilnoprawnych.
Powołania dokonuje komendant Wojskowej Komendy Uzupełnień nie później niż na 14 dni przed dniem stawienia się na ćwiczenia, z wyjątkiem wezwania na ćwiczenia wojskowe, które jest przeprowadzane w trybie natychmiastowego stawiennictwa.
Jeśli na karcie wezwania termin stawiennictwa został ujęty jako „natychmiast” żołnierz rezerwy jest zobowiązany do pojawienia się w jednostce wskazanej w wezwaniu w czasie 4 godzin od momentu doręczenia korespondencji.
Jak przekazywana jest informacja o powołaniu?
W związku z rosnącą liczbą dezinformacji i fake newsów warto pamiętać, że wezwania na ćwiczenia doręczane są zainteresowanym wyłącznie w formie korespondencji tradycyjnej za potwierdzeniem odbioru. Jak podkreśla Resort Obrony RP, wiadomości przesyłane za pomocą wiadomości SMS lub e-mail są fałszywe.
Żołnierz rezerwy wezwany do stawiennictwa na ćwiczenia może wnieść odwołanie od decyzji w sprawie powołania do ćwiczeń wojskowych. Powinno być ono przekazane w terminie 14 dni od doręczenia wezwania ze wskazaniem okoliczności zwalniających z obowiązku odbycia ćwiczeń.
Ile wojsko zapłaci powołanym rezerwistom?
Osobie odbywającej ćwiczenia przysługuje świadczenie za każdy dzień ćwiczeń w wysokości 1/21 miesięcznego wynagrodzenia lub dochodu jednak nie więcej niż 1/21 dwuipółkrotnego przeciętnego wynagrodzenia[b1] [B2] . Świadczenie ustala i wypłaca, na wniosek uprawnionego, wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na adres zamieszkania. Wniosek powinien zostać złożony w terminie trzech miesięcy od zakończenia ćwiczeń wojskowych.
Powołanie na ćwiczenia wojskowe a praca
Pracodawca udziela osobie wezwanej na ćwiczenia bezpłatnego urlopu bez względu na formę zatrudnienia lub współpracy.
Okres odbywania ćwiczeń wlicza się do stażu pracy jednak za ten okres nie przysługuje pracownikowi wynagrodzenie. Brak prawa do wynagrodzenia za okres odbywania ćwiczeń dotyczy nie tylko pracowników, ale również osób pracujących w oparciu o umowy cywilnoprawne (umowy b2b, umowy zlecenia itd .)
Za brak obecności w pracy osoby odbywającej ćwiczenia, pracodawcy przysługuje świadczenie obejmujące rekompensatę poniesionych kosztów dotyczących zastępstwa żołnierza rezerwy odbywającego ćwiczenia. W celu uzyskania rekompensaty pracodawca jest zobowiązany złożyć wniosek wraz z pełną dokumentacją dotyczącą poniesionych kosztów do szefa wojewódzkiego sztabu wojskowego.
Czas trwania ćwiczeń będzie precyzyjnie wskazany w wezwaniu do odbycia ćwiczeń jednak nie mogą one trwać dłużej niż 90 dni w ciągu roku.
Od doręczenia wezwania na ćwiczenia do dnia zakończenia ćwiczeń wojskowych stosunek pracy nie może być przez pracodawcę wypowiedziany ani rozwiązany (również w okresie próbnym ). Natomiast po odbyciu ćwiczeń wojskowych pracownik ma możliwość złożenia wniosku o zwolnienie od pracy w ilości jednego dnia i pracodawca ma obowiązek tego zwolnienia udzielić bez prawa do wynagrodzenia. Obowiązek dotyczy wyłącznie ćwiczeń wojskowych trwających powyżej 30 dni lub pełnienia terytorialnej służby wojskowej. Wymienione powyżej kwestie rozwiązania stosunku pracy oraz bezpłatnego urlopu dotyczą wszystkich form zatrudnienia lub współpracy z osobą odbywającą ćwiczenia.