Działalność reklamowa influencerów wzrasta wraz z popularnością platform internetowych, a influencer marketing stał się popularnym narzędziem, po które sięgają marki. Budując swoją społeczność w social mediach influencer nawiązuje relację z odbiorcą, której brakuje w przypadku tradycyjnych reklam. Dzięki nawiązaniu współpracy z influencerem, którego odbiorcy pasują do grupy docelowej marki, reklama zwróci uwagę potencjalnych klientów. Działalność twórców internetowych ma duże znaczenie marketingowe, jednak przy zawieraniu takiej umowy trzeba pamiętać o kilku ważnych kwestiach, żeby współpraca przebiegała zgodnie z oczekiwaniami marki.
Co powinno znaleźć się w umowie z influencerem?
Umowa z influencerem może być zawarta w formie ustnej i mailowej, czy nawet przez wiadomości wymieniane w komunikatorach internetowych. Forma zawarcia umowy jest bardzo elastyczna, ale trzeba pamiętać, że korzystając z jednej z tych opcji reklamodawca nie będzie mógł wykorzystywać materiałów przygotowanych przez influencera w ramach współpracy na innych kanałach – dla tego celu reklamodawca musiałby nabyć prawa autorskie, a do tego konieczne jest zawarcie umowy pisemnej. Poza tym, umowa pisemna jest najlepszym sposobem na zabezpieczenie interesów marki, która będzie mieć realny wpływ na publikowane przez influencerów treści związane ze współpracą. W przypadku sporu sądowego, pisemna umowa będzie najważniejszym dowodem warunków współpracy, na jakie umówiły się strony przy jej zawieraniu.
Plusów zawarcia umowy pisemnej jest zdecydowanie więcej – przede wszystkim pozwala na precyzyjne określenie przedmiotu umowy i sposobu jej wykonania. Można wskazać określone wymagania względem publikowanego materiału, takie jak długość trwania filmiku, kiedy ma zostać opublikowana dana treść oraz uprawnienie influencera do jego usunięcia. Dzięki takim precyzyjnym zapisom, marka ma realną kontrolę nad wykonywanymi przez influencera działaniami w ramach współpracy.
Wynagrodzenie, które otrzymuje influencer za promowanie produktu czy też usługi, może mieć różną postać, dlatego warto w umowie zawrzeć jasny sposób rozliczenia za współpracę.
Wynagrodzenie nie musi być tylko pieniężne – może to być też wynagrodzenie rzeczowe, na przykład w postaci produktów, usług czy voucherów promocyjnych.
Reklamodawca może przewidzieć w umowie zgłaszanie zastrzeżeń do treści tworzonych w ramach współpracy, które powinny być uwzględnione przez influencera. Dzięki takim uprawnieniom kontrolnym reklamodawca może zweryfikować treść przed jej publikacją, żeby mieć pewność, że będzie ona zgodna między innymi ze strategią i polityką marki. Warto przy tym zwrócić uwagę na bardzo popularną formę współpracy jaką jest przesyłanie influencerowi paczek PR. Są to prezenty, za których promocję influencer nie otrzymuje wynagrodzenia i w związku z którymi nie musi publikować żadnych materiałów. W takiej sytuacji reklamodawca tak naprawdę nie ma kontroli nad treściami, które opublikuje influencer, a recenzja może być zarówno pozytywna, jak i negatywna.
Zakaz reklamowania konkurencyjnych produktów. Influencer zapłaci karę umowną?
Pisemna umowa pozwala również na zawarcie dodatkowych elementów, jak na przykład zakaz reklamowania przez influencera konkurencyjnych produktów czy też usług, oraz nakaz zachowania poufności w odniesieniu do współpracy. Dodatkowo, na wypadek złamania któregoś z tych postanowień, można uwzględnić obowiązek zapłaty przez influencera kary umownej. Poza tym, jeśli marka chciałaby wykorzystać wizerunek influencera do promocji współpracy w swoich social mediach, konieczne jest uzyskanie odpowiedniej zgody od influencera. Warto również zadbać o możliwość wypowiedzenia umowy przez reklamodawcę w szczególności w sytuacji, gdy treści tworzone przez influencera nie spełniają oczekiwań, bądź po prostu szkodzą marce.
Jak widać, w umowie z influencerem można uwzględnić sporo elementów, dlatego w większości przypadków warto zdecydować się na jej zawarcie w formie pisemnej tak, żeby jak najlepiej zabezpieczyć interesy reklamodawcy.
Oznaczanie współpracy – pomocne rekomendacje UOKiK
Przy zawieraniu umowy z influencerem warto zwrócić uwagę również na sposób oznaczania treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych. Rekomendacje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów podpowiadają jak to zrobić – można użyć takich sformułowań jak na przykład reklama, materiał reklamowy, post sponsorowany czy materiał sponsorowany. Co ciekawe, użycie wyrazu współpraca nie będzie wystarczające, bo nie podkreśla faktu, że influencer otrzymuje za tę współpracę jakiekolwiek wynagrodzenie.
Poza tym, oznaczanie powinno być czytelne, jednoznaczne i zrozumiałe dla każdego odbiorcy. Jak to osiągnąć? Na przykład poprzez oznaczanie współpracy i wskazywanie promowanej marki w widocznym miejscu i w taki sposób, który wyróżnia się względem pozostałej treści. Dodatkowo, rekomenduje się korzystanie z dwupoziomowego oznaczania, które polega na korzystaniu z funkcjonalności jaką oferuje platforma w oznaczaniu.
Wszystkie te działania mają celu przede wszystkim zapewnienie ochrony konsumentów, którzy muszą mieć możliwość odróżnienia postów i relacji, które zostały opłacone, od tych, które są niezależną opinią influencerów. Istotne jest to, że odpowiedzialność za poprawne oznaczenie mogą ponosić nie tylko influencerzy, ale również reklamodawcy, którzy mają wpływ na treści publikowane w ramach współpracy. Jak wcześniej wspomniano, w umowie warto przewidzieć uprawnienia kontrolne marki tak, aby mieć pewność, że treści będą zgodne z jej polityką czy strategią. W takiej sytuacji, jeśli reklamodawca zatwierdzi materiał publikowany przez influencera, który był oznaczony w sposób sprzeczny z wytycznymi, również może ponosić odpowiedzialność za wprowadzanie odbiorców w błąd. Przykładowo, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył karę na reklamodawcę, który zalecał influencerowi oznaczanie materiałów reklamowych w ramach współpracy zgodnie ze swoimi wytycznymi, które były niejasne i sprzeczne z Rekomendacjami. Decydując się na nawiązanie współpracy z influencerem warto przewidzieć w umowie określone sposoby oznaczania reklam, które będą zgodne z Rekomendacjami Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Ma to istotne znaczenie praktyczne – wpisanie w umowie określonych sposobów oznaczania treści zwiększa skuteczność w zobowiązaniu influencera do wprowadzenia poprawek i tym samym uniknięcie ewentualnej odpowiedzialności marki w tym zakresie.
Zawarcie współpracy z influencerem z całą pewnością może przyczynić się do rozwoju marki zapewniając wyższą sprzedaż produktów czy usług. Warto jednak pamiętać, że najlepszym rozwiązaniem dla ochrony interesów marki i zapewnienia efektywnej współpracy będzie zawarcie umowy pisemnej, która w jasny i precyzyjny sposób uwzględni wszystkie istotne kwestie.
Artykuł Kontrola postów i kary umowne. O co zadbać przy współpracy z influencerami? ukazał się 5 stycznia 2025 r. w dzienniku Rzeczpospolita.
