Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji dotyczący ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Proponowane zmiany skupiają się wokół regulacji dotyczących pracy zdalnej jako rozwiązania stałego oraz umożliwienia pracodawcom wprowadzenia prewencyjnej kontroli trzeźwości pracowników. 

Praca zdalna na stałe wprowadzona do Kodeksu pracy

Do Kodeksu zostanie wprowadzona definicja “pracy zdalnej”. Zgodnie z nią praca zdalna może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. 

Uzgodnienie pracy zdalnej będzie mogło nastąpić zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak i w trakcie zatrudnienia. 

Istotnym ograniczeniem dla pracodawcy jest fakt, że będzie musiał on uwzględnić wniosek o wykonywanie pracy zdalnej złożony przez pracownicę w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia lub sprawującego opiekę nad osobą posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności. Odmowa będzie możliwa tylko ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. 

Pracownik nie będzie mógł być zmuszony do świadczenia pracy zdalnej. Jedynie taki tryb pracy będzie mógł być narzucony przez stan nadzwyczajny, stan epidemii albo czasową niemożność zapewnienia bhp w zakładzie pracy z powodu siły wyższej. 

Projekt wymienia także obowiązki pracodawcy, do których będzie należało m.in. zapewnienie pracownikowi materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycia kosztów związanych z pracą zdalną, w tym takich jak takich Internet czy prąd. 

Warto wspomnieć także o tym, że projekt przewiduje możliwość kontroli pracownika przez pracodawcę w miejscu wykonywania pracy zdalnej oraz zawiera przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.

Pracownik nie będzie mógł być dyskryminowany z powodu wykonywania pracy zdalnej, jak również z powodu odmowy wykonywania takiej pracy. Ponadto przepisy przyznają prawo pracownikowi wykonującemu pracę zdalną do przebywania na terenie zakładu pracy na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników.

Projekt przewiduje także tzw. “okazjonalną pracę zdalną” wyłącznie na wniosek pracownika.

Kontrola trzeźwości pracownika

Kontrola trzeźwości pracownika może obejmować zarówno badanie obecności w organizmie alkoholu jak również innych środków działających podobnie. Możliwa będzie tylko wtedy, kiedy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

Istotny jest fakt, że taka kontrola będzie dopuszczona tylko, gdy pracodawca poinformuje pracowników o jej wprowadzeniu nie później niż 2 tygodnie przed planowanym rozpoczęciem jej przeprowadzania.

Informacje dot. sposobu przeprowadzania kontroli, jej częstotliwości (codzienna kontrola wszystkich pracowników czy rotacyjna na wybranych grupach), rodzaju urządzenia wykorzystywanego do przeprowadzania testów, a także czasu przeprowadzania kontroli (przed rozpoczęciem wykonywania pracy czy również w czasie pracy) pracodawca będzie musiał określić w wewnątrzzakładowym akcie. 

Pracodawca będzie przetwarzał informacje dot. daty, godziny, minuty przeprowadzenia badania oraz jego wyniku. W przypadku gdy obecność alkoholu lub innych środków działających podobnie nie zostanie stwierdzona, badanie nie będzie pociągało żadnych negatywnych konsekwencji dla pracownika.