Z końcem czerwca br. weszły w życie przepisy ustawy o wspieraniu inwestycji. Jej celem jest zastąpienie uregulowań ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Czy powyższe zmiany oznaczają kolejny krok w procesie wdrażania innowacyjnego instrumentu wsparcia inwestycji?
Dnia 30 czerwca 2018 roku weszły w życie przepisy ustawy o wspieraniu inwestycji1, której celem jest zastąpienie rozwiązań uregulowanych w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych2 (SSE). Dotychczasowa ustawa o SSE będzie natomiast obowiązywała do końca 2026 roku w zakresie zezwoleń i decyzji, które już zostały wydane. Czy powyższe zmiany w polskim ustawodawstwie stanowią kolejny ważny krok w procesie wdrażania innowacyjnego instrumentu wsparcia inwestycji?
Wsparcie – w jaki sposób?
Z ustawy o wspieraniu inwestycji wynika jednoznacznie, że wsparcie na realizację nowej inwestycji jest udzielane w formie zwolnienia od podatku dochodowego, na zasadach określonych odpowiednio w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych albo w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wsparcie nie może być udzielone w sytuacji lokalizacji inwestycji na obszarach występowania niezagospodarowanych złóż kopalin, z wyjątkiem inwestycji dotyczących tych złóż.
Kto?
Katalog podmiotów, które mogą ubiegać się o wydanie decyzji o wsparciu inwestycji jest dosyć szeroki. Co do zasady, o wsparcie mogą ubiegać się osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Ale!
Decyzji o wsparciu nie wydaje się przedsiębiorcy będącemu osobą fizyczną prawomocnie, który został ukarany za przestępstwo przeciwko środowisku oraz przedsiębiorcy będącemu osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, jeżeli wspólnikiem lub członkiem zarządu tych podmiotów jest osoba, która została prawomocnie ukarana za takie przestępstwo.
Kryteria – co należy wykazać?
Każdy przedsiębiorca chcący skorzystać z nowo przysługujących mu uprawnień powinien być świadomy, iż konieczne będzie spełnienie wielu kryteriów celem wykazania zasadności wniosku. Najbardziej istotne będzie wykazanie, że inwestycja przysłuży się rozwojowi społeczno-gospodarczemu kraju i regionu.
Nowa inwestycja musi więc spełniać:
– kryteria jakościowe (czyli warunki zgodności ze średniookresową strategią rozwoju kraju, zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju3),
– kryteria ilościowe, tj. minimalne koszty inwestycji uzależnione od poziomu bezrobocia w powiecie, w którym ma być realizowana nowa inwestycja.
Z ustawy wynika jednoznacznie, że zakres wsparcia uzależniony będzie m.in. od przynależności przedsiębiorcy do sektora MMŚP (mikro lub mały lub średni przedsiębiorcy), co wydaje się korzystne dla przedsiębiorców należących do tego sektora.
Również lokalizacja nowej inwestycji nie pozostaje bez znaczenia dla możliwości uzyskania wsparcia. Zakres wsparcia będzie bowiem uzależniony także od lokalizacji inwestycji, co ma wpływ także na długość okresu korzystania ze wsparcia. Celem przedsiębiorcy powinno wiec być takie ulokowanie nowej inwestycji, które będzie dla niego korzystne zarówno ekonomicznie, ale także ustawowo.
Ustawodawca premiuje inwestowanie m.in. na obszarach, na których panuje bezrobocie, więc celowym pozostaje wzięcie tych okoliczności pod uwagę.
Procedura krok po kroku
Decyzja o wsparciu jest wydawana na wniosek przedsiębiorcy, a organem właściwym w sprawach wspierania nowej inwestycji jest minister właściwy do spraw gospodarki.
Wniosek przedsiębiorcy powinien zawierać plan realizacji nowej inwestycji, tj. inwestycję w rzeczowe aktywa trwałe lub wartości niematerialne i prawne związane z założeniem nowego przedsiębiorstwa, zwiększeniem zdolności produkcyjnej istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa przez wprowadzenie produktów uprzednio nieprodukowanych w przedsiębiorstwie lub zasadniczą zmianą dotyczącą procesu produkcyjnego istniejącego przedsiębiorstwa, z wyłączeniem przedsiębiorstwa, wobec którego wszczęte zostało postępowanie upadłościowe lub został złożony wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości.
Decyzję o wsparciu wydaje się na czas oznaczony, który jednak nie jest krótszy niż 10 lat i nie jest dłuższy niż 15 lat.
W decyzji organ określa informacje dotyczące:
- zatrudnienia przez przedsiębiorcę w związku z nową inwestycją, przez określony czas, określonej liczby pracowników,
- poniesienia przez przedsiębiorcę w określonym terminie kosztów kwalifikowanych nowej inwestycji,
- termin zakończenia realizacji nowej inwestycji, po upływie którego koszty inwestycji poniesione przez przedsiębiorcę nie mogą być uznane jako koszty kwalifikowane,
- maksymalną wysokość kosztów kwalifikowanych, jakie mogą być uwzględnione przy określeniu maksymalnej wysokości pomocy publicznej,
- kryteria ilościowe i kryteria jakościowe, do których spełnienia zobowiązał się przedsiębiorca,
- teren, na którym nowa inwestycja zostanie zrealizowana z uwzględnieniem danych ewidencyjnych nieruchomości.
Ustawa o wspieraniu inwestycji a Kodeks postępowania administracyjnego
Należy pamiętać, że do postępowań w sprawie wydania, uchylenia, cofnięcia, wygaśnięcia i stwierdzenia nieważności decyzji o wsparciu stosuje się przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego. Co to oznacza? W przypadku wystąpienia braków formalnych wniosku organ winien wezwać wnioskodawcę do ich uzupełnienia. Oczywiście w przypadku nieuzupełnienia braków formalnych w terminie, organ pozostawia wniosek bez rozpoznania. W powyższym zakresie zastosowanie znajdą odpowiednie przepisy ustawy kpa.
Jak kwestionować decyzję organu?
Bezsprzecznie, każdy wnioskodawca musi posiadać prawo do zaskarżenia decyzji organu w przypadku, gdy decyzja ta nie jest dla niego korzystna, a zasada dwuinstancyjności jest jedną z podstawowych reguł rządzących polskim prawem. W jaki zatem sposób można zakwestionować wydane rozstrzygnięcie organu?
- Wnioskodawca może zwrócić się do organu, który wydał decyzję z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy.
- Na decyzję wydaną w drugiej instancji służy skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Decyzja pozytywna – co dalej?
W związku z tym, że wsparcie nowych inwestycji w myśl analizowanej ustawy następuje poprzez zwolnienie wnioskującego przedsiębiorcy z podatku dochodowego, o zwolnieniach podatkowych należy bezwzględnie poinformować organy podatkowe. Co ważne, ustawodawca obowiązek ten przerzucił na organ.
W takiej sytuacji, w przypadku wydania decyzji udzielającej wsparcie, minister wydający decyzję, przekazuje ją właściwemu dla podatnika naczelnikowi urzędu skarbowego. Organ zobowiązany jest przekazać kopię wydanej decyzji w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ta stała się prawomocna.
Niemniej, również na wnioskodawcy ciążą pewne obowiązki związane z uzyskaniem wsparcia. Tacy przedsiębiorcy są obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych oraz ich przechowywania do upływu terminu przedawnienia roszczeń związanych ze zwrotem pomocy publicznej, tj. 10 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym przedsiębiorca skorzystał z tej pomocy.
Podsumowanie
Po przeprowadzeniu analizy ustawy pojawia się pytanie, co decyzja o wsparciu oznacza w praktyce dla przedsiębiorców i czy takie wsparcie, w ogólnym rozrachunku, będzie korzystne dla inwestora.
Bezsporną korzyścią jest fakt, iż wydatki poniesione przez przedsiębiorcę korzystającego ze wsparcia (m.in. na nabycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych) będą stanowić pomoc publiczną, która jest przedsiębiorcy udzielana w formie zwolnienia z podatku dochodowego.
Warto jednak zaznaczyć, że zakres wsparcia nie będzie jednolity dla każdego wnioskującego przedsiębiorcy i zależeć będzie od wielu czynników. Co do zasady limit wsparcia będzie uzależniony od wysokości wydatków ponoszonych przez przedsiębiorcę na inwestycje lub koszty zatrudnienia. Co więcej, wysokość wsparcia uzależniona będzie od lokalizacji nowej inwestycji (dla województw mniej rozwiniętych, o wyższej stopie bezrobocia, przyznawane wsparcie będzie większe) i statusu przedsiębiorcy. Można zatem dojść do wniosku, że mechanizm wsparcia przedsiębiorców będzie korzystny dla pewnego ich grona w zależności od tego, czy spełnili one określone w ustawie wymogi. Z całą pewnością nie będzie to mechanizm ogólnodostępny, ponieważ nie każdy przedsiębiorca jest w stanie spełnić wymagane przez ustawodawcę warunki.
Dla każdego przedsiębiorcy celowe będzie każdorazowe przeprowadzenie szczegółowej analizy możliwości uzyskania wsparcia i wysokości możliwej do uzyskania pomocy publicznej, a w konsekwencji podjęcie decyzji, czy skorzysta z możliwości danych mu przez ustawodawcę.
***
1 Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (Dz.U.2018.1162)
2 Ustawa z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz.U. 1994 nr 123 poz. 600)
3 Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. 2006 nr 227 poz. 1658)