Interpretacja ogólna MF – zastosowanie 50% KUP do honorarium autorskiego

Przypomnijmy: 50% koszty uzyskania przychodu pozwalają zwiększyć kwoty netto wypłacane określonym grupom pracowników / zleceniobiorców, z tytułu przeniesienia przez nich na pracodawcę / zleceniodawcę praw autorskich do utworów wykonywanych w ramach danego stosunku umownego (umowa o pracę, zlecenie, dzieło).

MF wskazał, że dla zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów niezbędne są:

• powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, warunkujące korzystanie przez twórcę z praw autorskich i umożliwiające rozporządzaniem majątkowym prawem autorskim do utworu;
• dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego;
• wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia.

W interpretacji ogólnej poruszone zostały kwestie budzące dotychczas największe wątpliwości tj. możliwość wypłacania honorarium autorskiego za okres przed powstaniem danego utworu, kwestie związane z prawidłowym rozliczeniem danej umowy w przypadku nie powstania utworu, ustalenie oraz udokumentowanie wysokości honorarium autorskiego.

1.  Wynagrodzenie wypłacane przed powstaniem utworu

MF wyjaśnił, że wypłacenie honorarium autorskiego lub jego części za dany utwór może nastąpić przed jego powstaniem, a zasady wypłaty tych wynagrodzeń może szczegółowo określać umowa czy wewnętrzny regulamin. 

Zatem – zdaniem MF – jeżeli na podstawie takich uregulowań należności są wypłacane przed powstaniem utworu, to do określonej części honorarium autorskiego, płatnik ma możliwość zastosować 50% koszty uzyskania przychodów.

W rezultacie resort podkreślił, że możliwe jest uwzględnienie 50% kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym dany pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim czy urlopie, ponieważ wynagrodzenie to może mieć również charakter częściowy.

2.  Brak powstania praw autorskich

Interpretacja ogólna rozstrzyga sytuację, w której w danym okresie rozliczeniowym utwór w ogóle nie powstanie (dotyczy to przypadku, w którym pracownik nie wytworzył nawet utworu w postaci nieukończonej), a płatnik (pracodawca) ustalił (i zapłacił) już zaliczki na podatek do części wynagrodzenia honorarium autorskiego z zastosowaniem 50% KUP – w takiej sytuacji pracodawca nie ma obowiązku korygowania kwot wpłaconych zaliczek. Nie ma też obowiązku korekty informacji PIT-11. 

Jeśli jednak w rocznej deklaracji PIT-4R wykazał przychody z uwzględnieniem podwyższonych kosztów, a dzieło ostatecznie nie powstało, to ma obowiązek skorygować taką deklarację. 

3.  Ustalenie wysokości honorarium autorskiego

Interpretacja Ogólna wyraźnie podkreśla, że ustalenie wysokości honorarium autorskiego leży w zakresie swobody kształtowania stosunków umownych – zasadniczo jest dowolne. Kluczowe jest jedynie by honorarium autorskie zostało wyraźnie wyodrębnione od pozostałego wynagrodzenia.

Umowa może określać wysokość honorarium autorskiego w kwocie, ale może również przewidywać zasadę jej procentowego wyrażenia w stosunku do całości wynagrodzenia. Przy czym honorarium musi być powiązane z konkretnym utworem (czy utworami określonymi rodzajowo).

Jak wskazał MF, kalkulacja wynagrodzenia autorskiego może być powiązana z czasem pracy poświęcony przez danego pracownika na wytworzenie utworu.  W takiej sytuacji wymagane jest jednak – poza podstawowymi wymaganiami dokumentacyjnymi – prowadzenie ewidencji czasu pracy, z której będzie wynikać ilość czasu pracy poświęconej przez pracownika nad danym utworem oraz dokonywanie okresowej akceptacji tejże ewidencji przez pracodawcę.

W wydanej Interpretacji Ogólnej Minister Finansów nie wyklucza możliwości udokumentowania powstania utworu w formie oświadczenia. Obowiązek składania takich oświadczeń może wynikać z umowy o pracę lub innych wewnątrzzakładowych regulacji. Z oświadczenia tego ma wynikać, jaki konkretnie utwór powstał (powstaje), bowiem złożenie oświadczenia o samym wykonywaniu pracy twórczej będzie uznane za niewystarczające. 

Poza wskazanymi wyżej zagadnieniami Interpretacja Ogólna odnosi się także m.in. do:

• definicji utworu;
• przeniesienia praw autorskich w przypadku programów komputerowych;
• kwestii limitów związanych z ulgą dla młodych i 50% kosztami uzyskania przychodów;
• stosowania podwyższonych kosztów do wynagrodzeń nauczycieli akademickich, pracowników naukowych, pracowników Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie oraz pracowników pionów badawczych – w przypadku tych pracowników możliwe jest zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów na preferencyjnych warunkach.

Interpretacja Ogólna wskazała na szereg wymogów, które należy spełnić by prawidłowo stosować 50% koszty uzyskania przychodów tj. prowadzenie odpowiedniej dokumentacji czy prawidłowe określenie wysokości honorarium autorskiego w przypadku powiązania z czasem pracy pracownika. Kwestie te rozstrzygnęła jednak na dużym poziomie ogólności. Z jednej strony podkreślona została dowolność ustalania wysokości honorarium autorskiego, jako przejaw swobody kontraktowania; z drugiej wskazano na dodatkowe obowiązki w przypadku powiązania wysokości honorarium autorskiego z czasem pracy nad danym utworem. 

Można zatem przypuszczać, że swoboda w określeniu wysokości honorarium autorskiego będzie pociągać za sobą pewne obowiązki dokumentacyjne, które nie zostały bezpośrednio wskazane w treści interpretacji ogólnej, a które mogą okazać się niezbędne w przypadku ewentualnej kontroli skarbówki. Ponadto, wydaje się, że prawidłowe wypełnianie obowiązków ewidencyjnych wiązać się będzie z wdrażaniem pracochłonnych procesów w firmach.

Przedsiębiorcy, którzy stosują 50% koszty uzyskania przychodów w swojej działalności powinni zweryfikować, czy wdrożone przez nich procedury, zapisy umowne odpowiadają zaleceniom MF.

W przypadku dodatkowych pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.

Kontakt: Marcin Palusiński, m.palusinski@dsk-kancelaria.pl