W dniu 24 maja 2017 r. Wielkopolski Inspektor Farmaceutyczny wydał komunikat w sprawie zakazu prowadzenia reklamy apteki i punktu aptecznego oraz ich działalności.

ZAKAZ REKLAMY APTEK

Stanowi on powtórzenie treści komunikatu wydanego przez Dolnośląskiego WIF w dniu 7 marca 2017 r. W komunikacie tym podsumowane zostały podstawowe informacje dotyczące zakresu zastosowania art. 94a Prawa farmaceutycznego. Podkreślono, że zakaz ten obejmuje wszelkie rodzaje reklamy, niezależnie od wykorzystanego medium oraz że bez znaczenia dla oceny reklamowego charakteru prowadzonej komunikacji jest to, czy znajduje się ona wewnątrz czy na zewnątrz apteki. Zwrócono także uwagę na potencjalne konsekwencje finansowe oraz zawodowe dla osób i podmiotów prowadzących reklamę aptek.

SANKCJE WOBEC APTEK

Komunikat Wielkopolskiego WIF omówiony został szeroko w prasie branżowej. Wywiedziono przy tym z niego groźbę cofnięcia zezwolenia dla tych, którzy „uporczywie łamią zakaz reklamy aptek”. Czy faktycznie przepisy umożliwiają zastosowanie tak dotkliwych sankcji wobec aptek?

Przepisy Prawa farmaceutycznego przewidują dwie konsekwencje stwierdzenia w trakcie postępowania, że dany podmiot prowadzi reklamę apteki lub punktu aptecznego:

  •  nakaz zaprzestania określonych działań,
  •  karę finansową w wysokości do 50 tys. zł.

Rozstrzygnięciu w sprawie nałożenia kary finansowej nadawany jest z mocy prawa rygor natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że obowiązek jej uiszczenia staje się wymagalny już z chwilą doręczenia decyzji przez WIF.

Obowiązek zaprzestania prowadzenia działań wskazanych w decyzji staje się, co do zasady, wymagalny dopiero z chwilą, z którą decyzja Inspekcji stanie się wykonalna, to jest z chwilą doręczenia decyzji GIF wydanej po rozpatrzeniu odwołania lub – w razie jego niewniesienia – z upływem przeznaczonego na to 14-dniowego terminu.

COFNIĘCIE ZEZWOLENIA NA PROWADZENIE APTEKI

W razie niewykonania obowiązku zaprzestania prowadzenia reklamy stwierdzonej ostateczną decyzją, WIF upoważniony jest do cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki. Nie oznacza to jednak – wbrew tworzonym pozorom – że nawet wielokrotne naruszenie zakazu reklamy aptek daje podstawę do cofnięcia zezwolenia. Zgodnie z art. 103 ust. 2 pkt 5 Prawa farmaceutycznego, na który powołują się WIF, „nie wykonano decyzji wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, o której mowa w art. 94a ust. 3, lub decyzji Głównego Inspektora Farmaceutycznego, o której mowa w art. 62 ust. 2”. Z przepisu tego wynika, że zezwolenie na prowadzenie apteki można cofnąć wtedy, jeśli prowadzący ją podmiot nie wykona nakazu wynikającego z decyzji, ten zaś zawsze dotyczyć musi konkretnej sprawy. Jeśli przedmiotem postępowania prowadzonego przez Inspekcję były np. plakaty reklamujące aptekę ulotki czy informacja o promocji prowadzonej przez aptekę, to wydana w jego następstwie decyzja obejmować może jedynie zakaz prowadzenia tych konkretnych działań.

Cofnięcie zezwolenia może stanowić konsekwencję nieusunięcia zakwestionowanych materiałów czy niezaprzestania zakwestionowanej komunikacji, podstaw do tego nie daje jednak wielokrotne, czy nawet „uporczywe”, naruszanie zakazu reklamy aptek. Jeśli więc apteka – po usunięciu jednego materiału reklamowego objętego postępowaniem i zakwestionowanego przez WIF – udostępni pacjentom nowy, inny materiał, przesłanka do cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki nie zaistnieje. Inspekcja będzie natomiast zobowiązana uwzględnić ten fakt, dokonując wymiaru kary finansowej. Zgodnie z art. 129b ust. 2 Prawa farmaceutycznego, przy ustalaniu jej wysokości uwzględnia się w szczególności okres, stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy, a także uprzednie naruszenie przepisów. Wielokrotne naruszenie zakazu reklamy aptek daje więc podstawę do nakładania wyższych kar.