Prowadzenie działalności gospodarczej w branży przewozowej wiąże się z licznymi ryzykami.
Jednym z istotnych obszarów ryzyka jest obszar prawny. Identyfikacja ryzyk należących do tego obszaru pozwala na uniknięcie potencjalnych problemów prawnych takich jak kosztowne procesy sądowe czy też utrata możliwości prowadzenia działalności gospodarczej ze względu na brak niezbędnego zezwolenia. Środkiem służącym minimalizacji ryzyka prawnego jest audyt prawny.
FAKTY DOTYCZĄCE AUDYTU
Audyt prawny polega na szczegółowej analizie sytuacji prawnej przedsiębiorcy w celu wykrycia nieprawidłowości oraz potencjalnych zagrożeń. Audyt taki może zostać przeprowadzony zarówno przez podmiot zewnętrzny, jak i przez wewnętrzną komórkę prawną przedsiębiorcy. Rozwiązaniem pozwalającym na istotne zmniejszenie ryzyka jest przeprowadzanie okresowych audytów prawnych oraz bieżące monitorowanie zagrożeń. Audyt prawny przewoźnika musi wziąć pod uwagę zarówno ogólne ryzyka prawne dotyczące przedsiębiorców, jak i ryzyka specyficznie związane z tą branżą.
OBSZARY PODLEGAJĄCE AUDYTOWI
Do obszarów prawnych, które powinny zostać poddane audytowi należy zaliczyć audyt sytuacji korporacyjnej przedsiębiorcy (analiza umowy spółki oraz podejmowanych uchwał). Drugim obowiązkowym elementem audytu jest analiza sytuacji cywilnoprawnej – przysługujących praw majątkowych oraz zawartych umów. W tej pierwszej grupie należy w szczególności wymienić analizę stanu prawnego własności nieruchomości oraz innych praw majątkowych – w tym szeroko pojętej własności intelektualnej. Analiza zawieranych przez przedsiębiorcę umów z dostawcami i odbiorcami, powinna z kolei być w szczególności skupiona na kontrahentach kluczowych dla działalności przedsiębiorcy. Ten obszar audytu prawnego będzie ściśle powiązany ze specyfiką branży przedsiębiorcy przewozowego – z punktu widzenia przewoźnika z jednej strony kluczowi są m.in. dostawcy taboru, z drugiej zaś strony odbiorcy usług (np. organizator publicznego transportu zbiorowego).
Kolejnym istotnym obszarem audytu prawnego jest analiza prawa pracy – analiza umów o pracę z pracownikami, porozumień i układów zbiorowych, a także relacji prawnej pomiędzy przedsiębiorcą a związkami zawodowymi.
PROCES AUDYTU
Bardzo ważnym elementem audytu prawnego przewoźnika jest analiza prawno-administracyjna, która w szczególności musi wiązać się z analizą posiadanych zezwoleń, konieczności dokonywania zgłoszeń oraz spełniania obowiązków sprawozdawczych. Ważnym elementem tej części audytu w przypadku wielu przewoźników będzie również analiza prawna pod kątem ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U.2015.2164 ze zm.).
W skład audytu prawnego może również wchodzić analiza sytuacji podatkowej przedsiębiorcy (ocena ryzyk), jednak z uwagi na obszerność tej tematyki, audyt podatkowy przeprowadzany jest często osobno. Efektem końcowym audytu jest raport zawierający szczegółowy opis ryzyk prawnych oraz praktyczne rekomendacje dotyczące proponowanych zmian.
