Zdarzają się sytuacje, kiedy w rozstrzygnięciach wydanych przez organy administracji publicznej pojawiają się omyłki czy błędy, które niejednokrotnie już na pierwszy rzut oka wydają się drobną pomyłką czy niedokładnością. Ich usunięciu służy instytucja tzw. sprostowania. Jakie błędy można sprostować w ten sposób, a w których przypadkach nie będzie to możliwe?

Zakres przedmiotowy

Zgodnie z art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego1, organ administracji publicznej może prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach. Sprostowanie takie może zostać dokonane przez organ z urzędu lub na żądanie strony postępowania. Możliwość sprostowania nie jest przy tym ograniczona żadnym terminem. Z kolei zgodnie z art. 126 k.p.a., instytucja sprostowania decyzji, uregulowana w art. 113 § 1 k.p.a., znajduje odpowiednie zastosowanie również do postanowień.

Jak wynika z ww. przepisu, sprostowaniu podlegają błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki. Pojęcia te nie zostały jednak zdefiniowane w ustawie, w związku z czym dla ich właściwej interpretacji konieczne jest sięgnięcie do doktryny i orzecznictwa, które wielokrotnie wypowiadały się w tej sprawie i których stanowisko jest już ugruntowane.

W tym zakresie wyjaśnia się, że:

  •  błąd rachunkowy oznacza omyłkę w wykonaniu działania matematycznego, np. dodawania lub dzielenia2,
  •  błąd pisarski oznacza widoczne, wbrew zamierzeniu władzy, niewłaściwe użycie wyrazu, widocznie mylną pisownię albo widocznie niezamierzone opuszczenie jednego lub więcej wyrazów3,
  •  inne oczywiste omyłki oznaczają omyłki co do swej istoty stojące na równi z błędami pisarskimi, a zatem tylko omyłki polegające na tym, że w decyzji wyrażono coś, co widocznie jest niezgodne z myślą wyrażoną niedwuznacznie przez władzę, a zostało wypowiedziane tylko przez przeoczenie, niewłaściwy dobór słowa itp.4.
Kryterium oczywistości i wpływu na rozstrzygnięcie

Szczególnie istotne pozostaje kryterium tzw. oczywistości. W tym kontekście orzecznictwo wskazuje, że oczywistość błędu pisarskiego, rachunkowego czy też innego (innej omyłki) winna wynikać z natury samego błędu bądź z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, treścią wniosku lub też innymi okolicznościami. Oczywistą omyłką w rozumieniu ww. przepisu k.p.a. będzie zatem np. niewłaściwe użycie wyrazu – w sposób widoczny, niezgodny z zamierzonym, a także opuszczenie jakiegoś wyrazu czy też widocznie mylna pisownia5.

Wskazanie wymaga, że przedstawione powyżej kryteria i rodzaje omyłek stanowią jednocześnie granice dopuszczalności sprostowania. Wskazane w przepisie wady podlegające możliwości sprostowania zostały bowiem określone przez ustawodawcę w sposób wyczerpujący. W konsekwencji, wszelkie inne wady czy omyłki, niemieszczące się w ww. kategoriach, nie podlegają sprostowaniu. Podkreślić należy, iż granicą dopuszczalności sprostowania jest również merytoryczna treść orzeczenia. Jeśli bowiem sprostowanie określonego elementu prowadziłoby do merytorycznej zmiany orzeczenia, wówczas takie sprostowanie należy uznać za niedopuszczalne6. Jak wskazują doktryna i orzecznictwo, (…) sprostowaniu nie podlegają wady (błędy i omyłki) istotne (…). W tej formie nie jest zatem możliwe takie ingerowanie w treść decyzji administracyjnej, które – co do zasady – mogłoby przyczynić się do zmiany jej rozstrzygnięcia merytorycznego w sposób odmienny niż wskazany wyżej. W szczególności chodzi o takie zmiany, które miałyby wpływ na zakres lub rodzaj przyznanych stronie uprawnień. Innymi słowy sprostowanie nie może prowadzić do merytorycznej zmiany decyzji czy ponownego rozstrzygnięcia sprawy w sposób odmienny od pierwotnego (wyr. NSA z dnia 4 maja 1988 r., III SA 1466/87, OSP 1990, z. 11-12, poz. 398 z aprobującą glosą W. Tarasa)7. Przykładem błędu niepodlegającego sprostowaniu może być niewłaściwe określenie adresata decyzji, tj. wskazanie niewłaściwego podmiotu (chyba że byłoby to jedynie „przekręcenie” nazwy podmiotu).

Właściwość organu i forma sprostowania

Co do zasady, do dokonania sprostowania właściwy jest organ, który wydał daną decyzję. Ewentualne odstępstwa mogą jednak nastąpić w przypadku wystąpienia zmiany właściwości organu, zaistniałej między wydaniem decyzji a orzekaniem o jej sprostowaniu. Zmiana właściwości może wynikać ze zmiany obowiązujących przepisów, a także z wyłączenia danego organu od działania w danej sprawie. W takim przypadku, organem właściwym do dokonania sprostowania będzie ten organ, który jest właściwy miejscowo i rzeczowo w dacie orzekania w przedmiocie sprostowania, a nie organ, który był właściwy pierwotnie, lecz następnie właściwość tę utracił8.

Rozstrzygniecie w przedmiocie sprostowania następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie.

DSK Kancelaria reprezentuje Klientów w sprawach związanych ze sprostowaniem rozstrzygnięć wydanych przez organy administracji, a także w postępowaniach administracyjnych z różnych dziedzin administracyjnego prawa materialnego.

Przeczytaj również:

Jak przenieść pozwolenie na budowę na nowego inwestora

Nowelizacja KPA Część I

Kontakt:

Marta Dziewulska: m.dziewulska@dsklegal.pl

*** 

ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz.U. z 2017 r., poz. 1257 z późn. zm., powoływana dalej jako k.p.a.).

 A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do art. 113 Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX/el., 2015 [za:]  wyrokiem Naczelnego Trybunału Administracyjnego z dnia 13 stycznia 1932 r., L. rej. 8334/30, [za:] E. Iserzon, Komentarz, 1937, s. 179–180; podobnie m.in. wyrok NSA w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2001 r., sygn. akt II SA 863/00, LEX nr 75522.

 ibidem.

 ibidem.

 wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 lutego 1994 r., sygn. akt SA/Kr 723/93, LEX/el.

 ibidem.

 7 Cz. Martysz, komentarz do art. 113 k.p.a. [w:] G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom II. Komentarz do art. 104-269, wyd. III, LEX/el.

 8 M. Dyl, komentarz do art. 113 k.p.a. [w:] R. Hauser, M. Wierzbowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2018, wyd. 5, Legalis.