18 października 2024 r. na stronie Ministerstwa Finansów został opublikowany projekt Stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie sprawozdania finansowego sporządzanego na dzień inny niż dzień kończący rok obrotowy. Komitet pracuje nad oficjalnym stanowiskiem w tej sprawie z uwagi na rozbieżną praktykę w zakresie sporządzania sprawozdania finansowego na dzień inny niż kończący rok obrotowy. Jest to temat szczególnie istotny dla spółek, które wybrały lub planują wybrać opodatkowanie CIT estońskim w trakcie roku obrotowego.
Szczególny dzień bilansowy
W Projekcie stanowiska wprowadzono szereg definicji, w tym szczególny dzień bilansowy rozumiany jako dzień bilansowy, na który jednostka
- zamyka księgi i sporządza sprawozdanie finansowe, albo
- sporządza tylko sprawozdanie finansowe,
inny niż określony w statucie lub umowie jednostki jako dzień kończący rok obrotowy. Jest to również dzień, na który zgodnie z przepisami innymi niż ustawa o rachunkowości nakazane jest zamknięcie ksiąg rachunkowych lub sporządzenie sprawozdania finansowego. Tutaj wskazane są m.in. przepisy dotyczące CIT estońskiego – art. 28j ust. 5 ustawy o CIT.
Ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych
Projekt stanowiska przewiduje 11 ogólnych zasad sporządzania sprawozdań finansowych, do których zostały zaliczone m.in. :
- wszystkie sprawozdania finansowe sporządzane są w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, jak również w odpowiedniej strukturze logicznej (XML),
- sprawozdania finansowe sporządzane są zgodnie z ustawą o rachunkowości, kierując się zasadą istotności,
- informacje przedstawiane w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane z większą szczegółowością niż wynika z ustawy o rachunkowości,
- możliwe jest stosowanie uproszczeń dla jednostek mikro i małych,
- nie ma zawsze znaku równości pomiędzy rokiem obrotowym a rokiem podatkowym,
- poza jasnymi wyjątkami, zamknięcie ksiąg rachunkowych nie oznacza się zakończenia roku obrotowego jednostki,
- odrębnie traktujemy dzień kończący rok obrotowy i inne zdarzenia powodujące zamknięcie ksiąg rachunkowych.
Szczegółowe zasady sporządzania sprawozdań finansowych na szczególny dzień bilansowy
Ponadto znajdziemy 6 zasad dotyczących sporządzania sprawozdań finansowych na szczególny dzień bilansowy:
- szczególny dzień bilansowy nie stanowi dnia kończącego rok obrotowy, ale kończy okres sprawozdawczy, sprawozdanie takie nie jest rocznym sprawozdaniem finansowym,
- wystąpienie szczególnego dnia bilansowego rodzi obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych na ten dzień i otwarcia ich następnego dnia (z pewnymi, jasno określonymi wyjątkami),
- śródroczne sprawozdania finansowe zawierają dane:
- w bilansie, na szczególny dzień bilansowy oraz dane porównawcze na dzień kończący rok obrotowy bezpośrednio poprzedzający ten szczególny dzień bilansowy,
- w RZiS za okres od początku roku obrotowego do szczególnego dnia bilansowego oraz dane porównawcze za analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego,
- informację dodatkową,
Takie sprawozdanie nie podlega badaniu, nie musi zawierać zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych, jednak kierownik jednostki może zdecydować o ich sporządzeniu.
- zmiana formy prawnej nie zakłóca porównywalności danych,
- kierownik jednostki powinien dołożyć wszelkich starań i należytej staranności w celu zaprezentowania danych porównawczych zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości,
- sprawozdanie na szczególny dzień bilansowy nie podlega zatwierdzaniu oraz badaniu, ani nie ma wymogu dołączania do niego sprawozdania z płatności ani sprawozdania z działalności jednostki.
Pierwsze roczne sprawozdanie finansowe sporządzane na koniec roku obrotowego po szczególnym dniu bilansowym
Przy sporządzaniu rocznych sprawozdań finansowych po śródrocznych sprawozdaniach finansowych musimy trzymać się 2 podstawowych zasad:
- wystąpienie szczególnego dnia bilansowego nie przerywa ani nie kończy roku obrotowego – oznacza to, że roczne sprawozdanie finansowe obejmuje cały rok obrotowy spółki, natomiast w informacji dodatkowej można zaprezentować informacje porównawcze na dodatkowe dni bilansowe,
- roczne sprawozdanie finansowe sporządza się na podstawie informacji pochodzących z ksiąg rachunkowych danego roku obrotowego; w takiej sytuacji sprawozdanie sporządza się na podstawie danych z ksiąg rachunkowych za np. 2 krótsze okresy sprawozdawcze wchodzące w skład roku obrotowego. Księgi rachunkowe za te dwa okresy sprawozdawcze zostają ostatecznie zamknięte dopiero po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego obejmującego te okresy.
Od kiedy ma być stosowane?
Projektowane Stanowisko ma mieć zastosowanie od sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2025 r., ale z możliwością wcześniejszego stosowania.
Przyjęcie Stanowiska przez Komitet odpowie z pewnością na szereg pytań spółek, które nie tylko wchodzą na CIT estoński w trakcie roku obrotowego, ale również takich, które w trakcie roku się przekształcają.
Wnioski
Sporządzając sprawozdanie finansowe w związku z wejściem na CIT estoński w trakcie roku obrotowego pamiętajmy zatem:
- sprawozdanie powinno być sporządzone i podpisane elektronicznie (XML),
- sprawozdanie sporządza się zgodnie z ustawą o rachunkowości, w tym zachowując odpowiedni poziom istotności i co ważne w terminie na jego sporządzenie (3 miesiące, tu też pamiętamy o zamknięciu i otwarciu ksiąg rachunkowych),
- w sprawozdaniu pokazujemy odpowiednio dane porównywalne,
- sporządzenie takiego sprawozdania nie przerywa roku obrotowego, ale powoduje powstanie dwóch lat podatkowych – opodatkowanych na CIT klasycznym i CIT estońskim,
- sprawozdanie takie powinno zawierać odpowiednio wyodrębnienie kapitałów zgodnie z art. 7aa ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 7 ustawy o CIT,
- roczne sprawozdanie finansowe za rok obrotowy, w trakcie którego spółka wybrała CIT EE, obejmuje okres od początku do końca roku obrotowego z danymi za dwa krótsze okresy sprawozdawcze.
