10 kwietnia 2018 roku Minister Finansów przedstawił projekt ustawy nowelizującej Ordynację podatkową. Obecnie projekt został przekazany do konsultacji publicznych. Tekst projektu wraz z opiniami znajdziemy na stronie Rządowego Centrum Legislacji pod adresem https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12310260 . Chociaż projekt zmiany Ordynacji podatkowej jest dopiero na początku ścieżki legislacyjnej, już teraz warto zapoznać się z projektowanymi zmianami oraz zagrożeniami, które za sobą niosą.

Nowy rodzaj wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych – wnioski grupowe

Proponowane zmiany dotyczą wprowadzenia nowego rodzaju wniosku o wydanie interpretacji indywidualnych: wniosku grupowego dedykowanego podmiotom powiązanym. Jak wskazuje projektowany art. 14t §1:

W przypadku gdy stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe obejmuje transakcje lub inne czynności z udziałem podmiotu krajowego, podmiotu zagranicznego lub podmiotu, który ma stać się podmiotem krajowym lub zagranicznym, zwane dalej „podmiotami powiązanymi”, interpretację indywidualną wydaje się wyłącznie na wniosek złożony wspólnie przez te podmioty krajowe i podmioty zagraniczne (wniosek grupowy).

Wniosek grupowy powinien mieć odpowiednio określony stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe obejmujący dodatkowo wskazanie:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej będzie miał 6 miesięcy na rozpoznanie wniosku grupowego. Okres oczekiwania na wydanie interpretacji indywidualnej w takiej sytuacji będzie zbyt długi, aby zachęcał podatników do skorzystania z tej instytucji prawnej.

Wniosek grupowy – trudniej o uzyskanie ochrony prawnopodatkowej podatnika

Projektowana nowelizacja Ordynacji podatkowej pociąga za sobą także ograniczenie ochrony podatników posiadających interpretację. Podatnik nie będzie chroniony wydaną interpretacją indywidualną jeżeli:

•  korzyści lub transakcje i inne czynności nie zostały wskazane we wniosku grupowym,
•  wskazane we wniosku wartości przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa, prawa majątkowego odbiegają co            najmniej o 25% – od wartości rzeczywistych,
•  interpretacja została uchylona.

Ochrona podatnika będzie przysługiwała, jeżeli zaktualizuje on wniosek grupowy w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym wnioskodawca uzyskał możliwość prawidłowego wskazania:

•  korzyści lub transakcji i innych czynności, w przypadku gdy na dzień złożenia wniosku grupowego nie było możliwe prawidłowe        wskazanie tych korzyści, transakcji lub innych czynności,
•  wartości przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub prawa majątkowego, w przypadku gdy odbiegają co              najmniej o 25% od wartości rzeczywistych.

Projektowane przepisy budzą jednak dużo wątpliwości i kontrowersji, co znalazło już swoje odzwierciedlenie chociażby w treści opinii zebranych w ramach konsultacji publicznych.

Główne korzyści podatnika – czyli jakie? 

Prawodawca projektowanymi przepisami Ordynacji podatkowej proponuje wprowadzenie do słowniczka ustawowego pojęcia korzyść podatkowa zaliczając do niej:

• niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie powstania zobowiązania podatkowego lub obniżenie jego wysokości albo powstanie lub obniżenie jego wysokości albo powstanie lub zawyżenie straty podatkowej,
• powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo podwyższenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku.

Prawodawca proponuje przeniesienie definicji korzyści podatkowej z przepisów dotyczących klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania do przepisów początkowych ustawy, czyli do słowniczka ustawowego. Wynika to z powiązania przepisów dotyczących klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania oraz przepisów dotyczących wniosku grupowego o wydanie interpretacji indywidualnej. Patrząc na powyższe przepisy można odnieść wrażenie, że niemalże każde działanie podatnika może doprowadzić do powstania korzyści podatkowej po jego stronie.

Prawodawca posługuje się w projektowanych przepisach wieloma pojęciami nieostrymi, do których można zaliczyć właśnie pojęcie korzyści podatkowej.

Podmioty powiązane w rozumieniu ustaw o podatkach dochodowych

Prawodawca w projekcie przepisów nowelizujących Ordynację podatkową jedynie w zakresie elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego wniosku grupowego odnosi się do przepisów ustaw o podatkach dochodowych dotyczących powiązań pomiędzy podmiotami powiązanymi. Prawodawca nie definiuje podmiotów powiązanych na potrzeby Ordynacji podatkowej, tylko niejako mimochodem wspomina o rodzajach powiązań wynikających z przepisów dotyczących dokumentacji cen transferowych ustaw o podatkach dochodowych.

O nowych przepisach dotyczących dokumentacji podatkowej cen transferowych pisaliśmy w artykule Nowelizacja dokumentacji cen transferowych, natomiast o wydłużeniu terminu na sporządzenie takiej dokumentacji w Pół roku więcej na dokumentacje cen transakcyjnych.

Wniosek wspólny a wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej i wniosek o zawarcie porozumienia cenowego

Kolejna wątpliwość rodzi się w momencie ustalania relacji pomiędzy wnioskiem wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej a wnioskiem o wydanie opinii zabezpieczającej i porozumieniem cenowym. I tu powstaje pytanie o konkurencyjność wskazanych trybów uzyskania ochrony prawnopodatkowej przez podatnika. Czy może zatem dojść do sytuacji, w której nie wiadomo czy podatnik powinien złożyć wniosek grupowy o wydanie interpretacji indywidualnej, czy też powinien złożyć wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej?

Co się stanie z dotychczas wydanymi interpretacjami indywidualnymi dla podmiotów z grupy podmiotów powiązanych? 

Zasadniczy problem związany z projektowanymi przepisami dotyczącymi wniosków grupowych o wydanie interpretacji indywidualnych dotyczy ich retroaktywności. Projektowane przepisy nie dotyczą bowiem jedynie wniosków, które będę dopiero rozpatrywane przez organy podatkowe, ale odnosi się również do już wydanych interpretacji indywidualnych. Retroaktywność projektowanych przepisów związana jest z obowiązkiem uzupełnienia stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego dotychczas wydanych interpretacji indywidualnych o nowe elementy wskazane w projektowanych przepisach. Podatnik będzie miał 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej na uzupełnienie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Jeżeli podatnik nie uzupełni stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, to interpretacje indywidualne wygasną.

Podsumowanie

Wprowadzenie projektowanych przepisów ustawy nowelizującej Ordynację podatkową w brzmieniu przedstawionym w opublikowanym projekcie doprowadzi do wzrostu niepewności wśród podatników.Projektowane przepisy naruszają podstawowe prawa podatnika, w tym ochronę praw nabytych oraz ochronę interesów w toku.

Posiadasz interpretację indywidualną, która może wygasnąć na skutek wprowadzenia przepisów dotyczących wniosków grupowych o wydanie interpretacji indywidualnej? Zgłoś się do nas, pomożemy Ci przeanalizować Twoją sytuację prawnopodatkową.