Każdy z nas uczony był w szkole, że pięć dodać pięć równa się dziesięć. Odbierając jednak sygnały od Wykonawców, którym zaproponowany został przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad tzw. aneks waloryzacyjny można śmiało stwierdzić, że w przypadku zmiany limitu waloryzacji pięć dodać pięć wcale nie równa się dziesięć. Wszystko to przez jedno słowo.
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem Subklauzuli 13.1:
„Kwoty płatne Wykonawcy będą waloryzowane miesięcznie począwszy od miesiąca, za który zostało wystawione pierwsze Przejściowe Świadectwo Płatności za wykonane roboty budowlane do wystawienia Przejściowego Świadectwa Płatności, w którym łączna wartość korekt dla oddania wzrostu lub spadku cen, wynikających z niniejszej Subklauzuli, osiągnie limit +/- 5 % Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej”.
Zgodnie natomiast z powszechnie przyjętą w Umowach z Wykonawcami definicją Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej, jest ona rozumiana przez kwotę brutto (Kwota Kontraktowa + należny podatek VAT).
Zgodnie z zapowiedziami Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zwiększenie limitu waloryzacji, na skutek znacznego wzrostu cen materiałów budowlanych, kosztów budowy i inflacji miało nastąpić do poziomu 10%. Obietnica ta została teoretycznie spełniona, jednak rzeczywista kwota limitu waloryzacyjnego nie wzrosła o równe 5%.
Generalna Dyrekcja zdecydowała się bowiem na zaoferowanie zwiększenia limitu waloryzacji nie do 10% Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej (co wynikałoby z dotychczasowego brzmienia Subklauzuli), a 10% Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej netto.
Oznacza to, że do limitu tego nie wlicza się kwoty zwiększonej poprzez naliczenie podatku VAT, a poprzestaje jedynie na „czystej” kwocie wynikającej z podpisanej umowy. Dla lepszego zobrazowania tej zmiany można posłużyć się przykładem obliczenia limitów waloryzacyjnych dla umów o kwocie netto 500.000.000,00 zł:
- „stara” waloryzacja:
Netto: 500.000.000,00 zł
Brutto: 615.000.000,00 zł
Limit waloryzacji (5% kwoty brutto): 30.750.000,00 zł
- „nowa” waloryzacja
Netto: 500.000.000,00 zł
Limit waloryzacji (110% kwoty netto): 50.000.000,00 zł
- Przy zastosowaniu dotychczasowych zasad (Zaakceptowana Kwota Kontraktowa brutto)
Brutto: 615.000.000,00 zł
Limit waloryzacji (110% kwoty brutto): 61.500.000 zł
Jak więc widać na powyższym przykładzie, dla Kontraktu o wartości pół miliarda złotych netto różnica pomiędzy limitem waloryzacji dla kwot netto i brutto wynosi aż 11,5 miliona złotych, a kwota ta oczywiście, wraz ze wzrostem wartości Kontraktu zwiększa się dla Wykonawcy na jego niekorzyść.
W rzeczywistości podniesienie limitu waloryzacji nie nastąpiło bowiem do 10%, jak początkowo ogłaszano a do poziomu 8,13% – co udało się jednak osiągnąć przy zastosowaniu w aneksach obiecanej Wykonawcom liczby dziesięć i pod tym względem de facto nie można zarzucić Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad niedotrzymania obietnicy. Oczywiście jednak Wykonawcy liczyli po początkowych zapowiedziach na więcej.
Jako ciekawostkę przy tym można dodać, że pomimo podniesienia limitu waloryzacji jedynie o wspomniane 8,13%, to w tzw. aneksach waloryzacyjnych zaproponowano zwiększenie Maksymalnej Wartości Zobowiązania o „proste” 5%, co zwiększa dodatkowo ten limit, bez pokrycia w postaci limitu waloryzacji.
W powyższej sytuacji Wykonawcy niezadowoleni z takiego obrotu sprawy, czy też wysokości limitu waloryzacyjnego mogą w dalszym ciągu użyć rozwiązań kodeksowych, przede wszystkim art. 632 Kodeksu cywilnego, który pozwala na podwyższenie należnego wynagrodzenia przez sąd do poziomu pozwalającego na uniknięcie rażącej straty, nie ulega jednak wątpliwości, że jest to rozwiązanie o wiele bardziej skomplikowane, czasochłonne i niepewnym rezultacie niż wprowadzona do Kontraktów klauzula waloryzacyjna.
Patrząc jednak na obecną sytuację w gospodarce istnieje wcale nie mała szansa, że w zakresie limitów waloryzacji nie powiedziano ostatniego słowa.
