Zmiany w podatkach 2019. Po uszczelnianiu przyszedł czas na upraszczanie

24 sierpnia 2018 roku utworzony został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Jego zadaniem jest realizacja polityki tzw. „3P” w prawie podatkowym, przy jednoczesnym uszczelnieniu systemu podatkowego.

Poniżej wskazujemy listę zmian proponowanych w omawianym projekcie. Wraz z ich uzasadnieniem wskazanym na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Rady Ministrów.

W zakresie regulacji upraszczających przepisy dotyczące podatków dochodowych:

I. Nowe rozwiązania przewidziane w projekcie:

1. Preferencyjne opodatkowanie dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej (Intellectual Property Box – IP BOX, Innovation Box).

Do głównych celów projektowanej zachęty podatkowej należy między innymi zwiększenie atrakcyjności prowadzenia w Polsce działalności badawczo-rozwojowej przez polskie i zagraniczne przedsiębiorstwa, zmiana modelu ekonomicznego na gospodarkę opartą na wiedzy, a także zwiększenie świadomości w zakresie praw własności intelektualnej jako potencjalnych źródeł przychodów.

Przewiduje się, iż przedmiotowa ulga będzie prowadzić do wzrostu zainteresowania pracami badawczo-rozwojowymi prowadzonymi w Polsce oraz stanowić swoiste „zamknięcie” łańcucha wartości związanego z procesem tworzenia i komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań będących efektem prac badawczo-rozwojowych. Rozwiązanie to jest również ważną inicjatywą, która czyni system podatkowy konkurencyjnym i atrakcyjnym dla firm rozwijających wysokie technologie, wspiera rozwój i inwestycje oraz kreuje wysoko jakościowe miejsca pracy w innowacyjnych sektorach.

2. Wprowadzenie obniżonej stawki podatku CIT w wysokości 9%.

Celem projektu jest realizacja zapowiedzi wyrażonej przez Rząd, w zakresie wprowadzenia nowej 9% stawki w podatku dochodowym od osób prawnych. Takie podejście stanowi realizację rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, która podkreśla wartość rozwoju przedsiębiorczości i wspierania przedsiębiorców, w szczególności z kategorii MŚP.

3. Wprowadzenie zachęty do pozostawiania w spółkach kapitału na rozwój poprzez zwiększenie podatkowej atrakcyjności finansowania własnego (notional interest deduction – NID).

Celem tego rozwiązania jest wyeliminowanie zróżnicowania poprzez wprowadzenie możliwości podwyższania kosztów uzyskania przychodów o odpowiednik kosztów finansowania dłużnego (mimo iż koszty te faktycznie nie zostały poniesione), tak jak w przypadku finansowania inwestycji kapitałem obcym (odsetki stanowią koszt uzyskania przychodów).

4. Wprowadzenie szczególnych rozwiązań odnoszących się do nabywania przez podmioty gospodarcze pakietów wierzytelności.

Z uwagi na brak możliwości rozpoznania strat związanych z wierzytelnościami w połączeniu z brakiem możliwości rozpoznania pełnej bazy kosztowej nabycia wierzytelności co może skutkować opodatkowaniem działalności polegającej na ich windykacji na efektywnym poziomie kilkudziesięciu procent, proponuje się wprowadzenie:

– przepisów pozwalających na rozpoznanie pełnej bazy kosztowej nabycia wierzytelności, przy utrzymaniu braku możliwości rozpoznania strat,

– zasady opodatkowania pakietu wierzytelności jako lepiej odzwierciedlającego ekonomiczny charakter tego typu transakcji niż w przypadku analizy pojedynczych wierzytelności wchodzących w jego skład.

5. Wprowadzenie ulgi dla banków spółdzielczych dokonujących wpłat na System Ochrony Instytucjonalnej (IPS).

W związku z przysługującym bankom spółdzielczym uprawnieniem dotyczącym przynależności do  Systemu Ochrony Instytucjonalnej (IPS) i wnioskowanym przez to środowisko zaliczeniem do kosztów podatkowych wpłat dokonywanych przez te banki na IPS w projekcie przewiduje się wprowadzenie kompleksowego rozwiązania kwestii przynależności banków spółdzielczych do IPS.

6. Wprowadzenie alternatywnego sposobu opodatkowania emisji euroobligacji.

Docelowo projekt przewiduje zwolnienie od podatku odsetek i dyskonta, uzyskanych przez nierezydentów (zarówno podatników PIT i CIT) z obligacji emitowanych i dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, o terminie wykupu nie krótszym niż 1 rok. Do tego czasu przewiduje się rozwiązanie przejściowe polegające na  możliwości wyboru przez emitentów obligacji alternatywnego sposobu opodatkowania dochodów z ww. tytułów. Propozycja opiera się na możliwości wyboru przez podatnika, będącego emitentem obligacji, klasycznej (dotychczasowej) formy opodatkowania tych dochodów (tj. podatkiem pobieranym u źródła od obligatariusza) albo proponowanej w projekcie – formy opodatkowania, której założeniem jest przejęcie obowiązku podatkowego w tym zakresie przez podatnika będącego emitentem.

7. Uregulowanie w podatku dochodowym skutków obrotu walutami wirtualnymi.

Proponuje się w podatku dochodowym od osób fizycznych zaliczenie przychodów osiąganych z obrotu walutami wirtualnymi do przychodów z kapitałów pieniężnych, nawet wtedy, gdy osiągane będą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Do przychodów z obrotu walutami wirtualnymi nie będą zaliczane przychody podmiotów prowadzących działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług np. w zakresie wymiany walut wirtualnych i środków płatniczych i wymiany walut wirtualnych na inne waluty wirtualne. Opodatkowaniu będzie podlegał dochód, co oznacza, że uwzględniane będą wydatki związane z obrotem walutą wirtualną. W podatku dochodowym od osób prawnych przychody te stanowić będą zyski kapitałowe. Rozwiązania w obu ustawach będą analogiczne w zakresie zasad ustalania przychodów, kosztów oraz dochodów (strat).

II. Ponadto projekt przewiduję modyfikację funkcjonujących regulacji polegającą m.in na:

1. Uchyleniu w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisu warunkującego uprawnienie do preferencyjnego opodatkowania rozliczenia dochodów małżonków i osób samotnie wychowujących dzieci od terminowego złożenia zeznania podatkowego;

2. Wprowadzeniu zmian odnoszących się do spadkobierców zbywających nieruchomości lub określone prawa majątkowe nabyte w drodze spadku;

3. Złagodzeniu warunków korzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej poprzez m.in. wydłużenie z 2 do 3 lat okresu, w jakim można skorzystać z tej ulgi;

4. Wprowadzeniu zmian dotyczących samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej działalności, m.in poprzez ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych do wysokości 50% samochodów wykorzystywanych do celów „mieszanych”;

5. Uchyleniu obowiązków informacyjnych i ewidencyjnych w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z tytułu najmu, podnajmu itp.;

6. Określeniu wysokości kosztów uzyskania przychodów wykazywanych w związku z konwersją długu na kapitał;

7. Uchyleniu obowiązku ogłaszania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym informacji o zarejestrowaniu i wykreśleniu podatkowej grupy kapitałowej;

8. Poszerzenie zakresu zwolnienia dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych (specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych);

9. Modyfikacji przepisu dotyczącego właściwości naczelnika urzędu skarbowego w przypadku obowiązku wpłaty podatku przez płatnika przy przekazywaniu zysku na kapitał zakładowy;

10. Wprowadzeniu zwolnienia dla jednostek dozoru technicznego;

11. Podwyższeniu kwot limitów zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów składek na rzecz organizacji zrzeszających pracodawców i przedsiębiorców o charakterze nieobowiązkowym;

12. Poszerzeniu zakresu zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych dotyczącego sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego;

13. Umożliwieniu, pod określonymi warunkami, posługiwania się kopiami certyfikatów rezydencji;

14. Określeniu zasad opodatkowania dochodów z tytułu pożyczania papierów wartościowych (transakcje repo).

W zakresie regulacji uszczelniających system podatków dochodowych:

1. Implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego w zakresie opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia do innego państwa aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu uregulowanego w art. 5 dyrektywy (tzw. exit tax).

Aktualnie obowiązujące przepisy o podatku dochodowym nie przewidują opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych, w przypadku przeniesienia do innego państwa aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu. Sytuacja ta może być wykorzystywana przez niektórych podatników do unikania opodatkowania podatkiem dochodowym osiąganych w Polsce zysków kapitałowych.

Opodatkowanie niezrealizowanych zysków kapitałowych ma na celu zagwarantowanie, że w przypadku przeniesienia przez podatnika krajowego lub zagranicznego aktywów lub rezydencji podatkowej poza polską jurysdykcję podatkową, Rzeczypospolita Polska będzie mogła opodatkować wartość ekonomiczną ewentualnych zysków kapitałowych osiągniętych na jej terytorium, chociaż zyski te nie zostały jeszcze zrealizowane w chwili dokonania zmiany jurysdykcji podatkowej. Projektowane rozwiązania przyczynią się zatem do uszczelnienia polskiego systemu podatkowego.

2. Zmiany w zakresie klauzuli ogólnej (GAAR)

Główne zmiany w tym zakresie dotyczą:

1) częściowej implementacji dyrektywy ATAD w zakresie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 6 dyrektywy ATAD),

2) wprowadzenia zmian wpływających na poprawę ekonomiki postępowań przeciwko unikaniu opodatkowania,

3) doprecyzowania roli Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, jako organu podatkowego, w zakresie wykonywania zadań dotyczących przeciwdziałania unikaniu opodatkowania,

4) stosowania środków ograniczających umowne korzyści, zawartych w ratyfikowanych konwencjach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

3. Wprowadzenie obowiązku przekazywania organom podatkowym informacji o schematach podatkowych (MDR)

Projektowane rozwiązanie przewiduje wdrożenie do polskiego systemu prawnego założeń dyrektywy MDR, którymi są m.in. raportowanie przez pośrednika (intermediary) z możliwością powołania się na tajemnicę zawodową oraz raportowanie do państwa rezydencji pośrednika lub podatnika (w zależności, który podmiot zobowiązany jest do zaraportowania) są zgodne z przepisami projektowanej ustawy.

Kolejnym etapem implementacji dyrektywy MDR będzie nowelizacja ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, która nastąpi w ramach odrębnego projektu.

Dyrektywa MDR daje państwom członkowskim pewnego rodzaju swobodę w kształtowaniu krajowych rozwiązań. Postanowienia dyrektywy MDR stanowią bowiem minimalny standard. W konsekwencji państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą określać dodatkowe obowiązki administracyjne, realizujące cele dyrektywy MDR, podlegające raportowaniu do organów podatkowych.

Rozwiązania projektowanej ustawy mają na celu szybki dostęp administracji podatkowych do informacji o potencjalnie agresywnym planowaniu lub nadużyciach związanych z planowaniem podatkowym oraz o promotorach i użytkownikach schematów podatkowych oraz zniechęcenie podatników i ich doradców do przygotowywania i stosowania schematów podatkowych.

Projektowane rozwiązania określą m.in.:

– definicję schematu podatkowego oraz jego cechy rozpoznawcze (hallmarks),

– krąg podmiotów obowiązanych do przekazywania informacji (promotor, korzystający, wspomagający),

– sposób i termin raportowania,

– zasady ochrony tajemnicy zawodowej,

– sankcje za niewypełnienie obowiązku.

Projektowane rozwiązanie przewiduje, że Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie nadawał indywidualne numery referencyjne schematom podatkowym, pozyskiwanym w wyniku raportowania. Zanonimizowane informacje o schematach podatkowych będą przechowywane w informatycznej bazie danych schematów podatkowych. Będą one dostępne dla organów podatkowych. Dodatkowo, zanonimizowane informacje o schematach będą częściowo udostępnione do publicznej wiadomości.

4. Zmiany w zakresie podatku u źródła/WHT

Projektowane zmiany dotyczą wyłącznie należności, których łączna wysokość wypłacanych dla tego samego podatnika w danym (zależnie od ustawy) roku podatkowym przekracza kwotę 2 000 000 zł, a zatem dotkną jedynie największych płatników. Jednocześnie rozwiązanie zakłada możliwość stosowania dotychczasowych zasad rozliczania podatku u źródła (tj. możliwość stosowania przez płatnika preferencyjnego opodatkowania podatkiem u źródła) w sytuacji przedłożenia przez płatnika organowi podatkowemu odpowiednich oświadczeń dotyczących spełnienia wymogów formalnych (np. uzyskanie wymaganych dokumentów od podatnika) oraz dochowania staranności w weryfikacji merytorycznych przesłanek dla danej preferencji podatkowej (obniżona stawka lub zwolnienie).

Płatnicy, którzy nie zdecydują się złożyć wymaganych oświadczeń, będą podlegali zmienionym zasadom rozliczania podatku z tytułu przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarówno w odniesieniu do podatników niemających w Polsce miejsca zamieszkania (siedziby), tzw. nierezydentów, jak również – w przypadku niektórych dochodów i wypłat (np. dywidendy) – w stosunku do  podmiotów krajowych. Zmiany obejmują również przepisy regulujące obowiązki płatnika. Do wysokości kwoty 2 mln zł obowiązywać będą dotychczasowe zasady płatności (poboru) podatku u źródła. Z chwilą przekroczenia tej kwoty, płatnik, który nie złożył powyższych oświadczeń, zobowiązany będzie do poboru, obliczenia i wpłacenia podatku stosując stawki określone w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych lub ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym przypadku płatnik nie stosuje zwolnień wskazanych w tych ustawach oraz przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, z którymi Polska ma podpisaną umowę. W przypadku pobrania podatku przez płatnika, podatnik, jego pełnomocnik, oraz płatnik może wystąpić z wnioskiem o zwrot podatku do organu podatkowego. Generalnie, gdy okoliczności, stan faktyczny nie budzą wątpliwości, organ podatkowy zobowiązany będzie do zwrotu podatku w terminie 6 miesięcy. W określonych sytuacjach, organ podatkowy będzie mógł przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, którego celem jest weryfikacja zasadności zwrotu podatku.

W projekcie założono jednocześnie uproszczenie w postaci możliwości stosowania dotychczasowych zasad rozliczania podatku u źródła (tj. możliwość stosowania przez płatnika preferencyjnego opodatkowania podatkiem u źródła, bez względu na kwotę dokonanych wypłat na rzecz jednego podatnika) w sytuacji wydania stosownego rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych dla danej kategorii wypłat lub podmiotów.

W zakresie podatku CIT, określono uproszczenie proceduralne w związku ze stosowaniem zwolnienia na podstawie przepisów dyrektyw unijnych. W tym przypadku, przepisy projektowanej ustawy przewidują wydanie przez organ podatkowy opinii o stosowaniu zwolnienia, która wydawana jest generalnie na okres 36 mc. i przede wszystkim po sprawdzeniu przez organy podatkowe warunków określonych w przepisie art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które implementowały tzw. dyrektywę Parent-Subsidiary. Uproszczenie w tym przypadku sprowadza się do możliwości stosowania zwolnienia od podatku na dotychczasowych zasadach (płatnik nie pobiera podatku), również w przypadku płatności których wysokość w danym roku podatkowym dla tego samego podatnika przekracza kwotę 2 000 000 zł.  Gdy podatnik nie będzie w posiadaniu takiej opinii, zastosowanie znajdą nowe regulacje dotyczące wypłacanych 2 mln należności.

Jako planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów wskazuje się III kwartał 2018 roku. Ustawa ma wejść w życie z początkiem 2019 roku.

Jeśli masz pytania dotyczące planowanych zmian – zapraszamy do kontaktu.

***

Szczegółowe informacje dotyczące projektu znajdziesz w uzasadnieniu:  http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12315309/12530101/12530102/dokument354889.pdf