Procedura zgłaszania oraz akceptacji umów podwykonawczych przez zamawiającego przewidziana ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p.) stanowi przede wszystkim instrument ochrony podwykonawców oraz dalszych podwykonawców w procesie inwestycyjnym. Niestety procedura akceptacji umów podwykonawczych często kojarzy się wykonawcom z długotrwałym i mozolnym procesem. Z punktu widzenia jednak podwykonawców, dalszych podwykonawców przeprowadzenie procedury zgodnej z przepisami p.z.p. oraz umową o roboty budowlane zawartą przez wykonawcę z zamawiającym jest bardzo istotne, bowiem niedochowanie procedury zgłoszenia i akceptacji umów niesienie za sobą niekorzystne dla tych podmiotów skutki.
PRZEBIEG PROCEDURY AKCEPTACJI UMÓW PODWYKONAWCZYCH
Zgodnie z art. 143b ust. 1 p.z.p. podczas realizacji zamówienia wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia na roboty budowlane zamierzający zawrzeć umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, jest obowiązany do przedłożenia zamawiającemu projektu tej umowy – przy czym podwykonawca lub dalszy podwykonawca jest obowiązany dołączyć zgodę wykonawcy na zawarcie umowy o podwykonawstwo o treści zgodnej z projektem umowy. Jednakże rozróżnienia wymaga procedura akceptacji umów podwykonawczych na roboty budowlane oraz umów podwykonawczych w trakcie realizacji zamówienia publicznego na usługi lub dostawy. Jeśli bowiem przedmiotem umowy podwykonawczej są dostawy lub usługi, wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca nie przedkłada zamawiającemu projektu umowy, lecz kopię już zawartej umowy podwykonawczej, w terminie 7 dni od jej zawarcia. Jednak i w tym przypadku są wyjątki od zasady – bowiem od powyższej procedury przedkładania kopii umowy zamawiającemu zostały wyłączone:
- umowy o podwykonawstwo o wartości mniejszej niż 0,5% wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego
oraz
- umowy o podwykonawstwo, których przedmiot został wskazany przez zamawiającego w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, jako niepodlegający przedmiotowemu obowiązkowi.
Pamiętać jednak należy, iż obowiązek przedłożenia umowy o podwykonawstwo w ustawowym terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy, dotyczy umów o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi o wartości większej niż 50 000 zł, chyba że zamawiający w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określi niższą wartość niż 50 000 zł, od której będzie zachodził obowiązek przedkładania umowy o podwykonawstwo.
Kontynuując jednak kwestię zgłoszenia projektu umów podwykonawczych na roboty budowlane należy zaznaczyć, że zamawiający w terminie określonym w umowie o roboty budowlane (zgodnie z art. 143d ust. 1 pkt 2 p.z.p.) jest uprawniony do zgłoszenia w formie pisemnej zastrzeżeń do przedłożonego projektu umowy o podwykonawstwo. W świetle ustawy p.z.p. zastrzeżenia zamawiającego mogą dotyczyć:
– niespełnienia wymagań określonych w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
oraz
– sytuacji, gdy umowa przewiduje termin zapłaty wynagrodzenia dłuższy niż 30 dni.
Z art. 143b ust. 4 p.z.p. należy wyciągnąć wniosek, że brak zgłoszenia zastrzeżeń, zgłoszenie zastrzeżeń po terminie lub też niezgłoszenie ich w formie pisemnej przez zamawiającego oznacza akceptację przedłożonego projektu.
Kolejnym krokiem w procedurze akceptacji umów podwykonawczych jest przedłożenie zamawiającemu przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę zamówienia na roboty budowlane poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii zawartej umowy o podwykonawstwo. Powyższy obowiązek przewidziany postanowieniami ustawy p.z.p. ma na celu weryfikację zgodności zatwierdzonego przez zamawiającego projektu umowy podwykonawczej z zawartą umową. Wyżej wskazane podmioty muszą dokonać przedłożenia umowy w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o roboty budowlane. I tym razem procedura p.z.p. przewiduje możliwość zgłoszenia przez zamawiającego w formie pisemnej w określonym przez strony terminie sprzeciwu wobec zawartej umowy.
Tożsamo jak w przypadku niezgłoszenia zastrzeżeń do projektu umowy podwykonawczej, niezgłoszenie sprzeciwu do przedłożonej kopii zawartej umowy podwykonawczej w terminie określonym w umowie o roboty budowlane, a także w wymaganej formie pisemnej uważa się za akceptację zawartej umowy przez zamawiającego.
SKUTKI NIEDOCHOWANIA PROCEDURY ZGŁOSZENIA UMÓW PODWYKONAWCZYCH
Nieodłącznie z kwestią akceptacji przez zamawiającego umów podwykonawczych wiąże się solidarna odpowiedzialność zamawiającego za zapłatę wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Powstanie solidarnej odpowiedzialności zamawiającego za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy zostało uzależnione od uprzedniej akceptacji umowy podwykonawczej przez zamawiającego. Zgodnie z art. 143c ust. 1 p.z.p. zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę zamówienia na roboty budowlane.
Wobec powyższego należy uznać, że brak uzyskania akceptacji zamawiającego dla umowy podwykonawczej, której przedmiotem są roboty budowlane, skutkuje niewystąpieniem obowiązku bezpośredniej zapłaty przez zamawiającego, o której mowa w art. 143c p.z.p. Jednocześnie za brak akceptacji poczytywane będzie nie tylko wyrażenie sprzeciwu do zawartej umowy, ale także samo niedopełnienie procedury zgłoszeniowej. Natomiast co do umów o podwykonawstwo mających za przedmiot dostawy lub usługi skutek braku obowiązku bezpośredniej zapłaty przez zamawiającego, o której mowa w art. 143c p.z.p. wystąpi w przypadku niedochowania obowiązku przedłożenia kopii umowy zamawiającemu.
W przypadku pytań dotyczących umów podwykonawczych zapraszamy do kontaktu:
r.pr. Marta Dziewulska: m.dziewulska@dsk-kancelaria.pl
