Duża popularność elektronicznego postępowania upominawczego, możliwość wykorzystania dobrodziejstwa nowych technologii i wnoszenia pism procesowych z jakiegokolwiek miejsca z dostępem do internetu, a także wymierne oszczędności w sądownictwie, poprawa efektywności pracy sądów to tylko niektóre z przyczyn podjęcia działań zmierzających do informatyzacji postępowania cywilnego.   

WNOSZENIE PISM PROCESOWYCH

Elektroniczne postępowanie upominawcze umożliwia skuteczne wnoszenie pism procesowych w sposób inny niż poprzez tradycyjne złożenie ich w sądzie. Użycie w przepisach kodeksu postępowania cywilnego sformułowania: wniesienie pisma drogą elektroniczną często skutkowało kierowaniem przez strony pism procesowych m.in. za pomocą poczty elektronicznej. Dlatego pozytywnie należy ocenić zastąpienie przez ustawodawcę tego zwrotu precyzyjnym określeniem: złożenie pisma za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe.

Po wdrożeniu i udostępnieniu użytkownikom systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe niektóre z pism będą mogły być składane wyłącznie poprzez ten system. Dodatkowo przewidziano, że to strona postępowania będzie mogła zadecydować, że w konkretnej sprawie pisma będą wnoszone i doręczane za pośrednictwem dedykowanego systemu. Jeśli strona zdecyduje się na wnoszenie pism za pośrednictwem ww. systemu, a złoży je drogą tradycyjną, nie wywołają one skutków prawnych, jakie przepisy prawa wiążą ze złożeniem pisma w sądzie. Zarówno wybór, jak i rezygnacja z tego sposobu składania pism, będą dokonywane poprzez złożenie oświadczenia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Dla swojej skuteczności pisma procesowe będą musiały zostać podpisane podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Jednocześnie, jeśli z przyczyn technicznych leżących po stronie sądu system nie będzie funkcjonował prawidłowo – czego skutkiem będzie brak możliwości wniesienia pisma za jego pośrednictwem w wymaganym przez przepisy terminie, zastosowanie znajdą przepisy regulujące przywrócenie terminu do dokonania czynności.

ELEKTRONICZNE DORĘCZENIA

Jeśli adresat pisma sądowego wniesie o doręczanie pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe albo złoży pismo za jego pośrednictwem, sąd będzie dokonywał tzw. doręczeń elektronicznych (za pośrednictwem systemu). W takich przypadkach, pisma uznaje się za doręczone w chwili wskazanej w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji, a jeśli takiego potwierdzenia nie będzie, doręczenie elektroniczne uznaje się za skuteczne po upływie 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym. Doręczenia elektroniczne mogą być dokonywane o każdej porze dnia, zarówno w dni robocze, jak i ustawowo wolne od pracy, gdyż nie będzie miał zastosowania przepis art. 134 kodeksu postępowania cywilnego, stanowiący o ograniczeniach w tym zakresie.

DOSTĘPNOŚĆ SYSTEMU TELEINFORMATYCZNEGO OBSŁUGUJĄCEGO POSTĘPOWANIE SĄDOWE

Z uwagi na koszt stworzenia i opracowania systemu teleinformatycznego dedykowanego obsłudze postępowania sądowego, nie został on jeszcze wdrożony. Na stronach internetowych wielu sądów znaleźć można informacje, zgodnie z którymi system ten ma zostać wdrożony w terminie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. od dnia 8 września 2016 roku. W okresie 3 lat od nowelizacji możliwość wnoszenia pism za pośrednictwem systemu jest uzależniona od potencjału technicznego danego sądu.

Kompleksowej oceny wprowadzanego rozwiązania będzie można dokonać dopiero po wprowadzeniu systemu do stosowania. Już teraz można mieć jednak wątpliwości co do funkcjonalności systemu, a także zapewnienia jego bezawaryjnego i płynnego działania, mając na uwadze chociażby problemy z dostępnością do elektronicznego postępowania upominawczego.