Dziennik budowy – jeden z najważniejszych dokumentów procesu inwestycyjnego

Dziennik budowy jako jeden z najważniejszych dokumentów procesu inwestycyjnego

Dla inwestycji budowlanych, dla których zostało wydane pozwolenie na budowę, obowiązkowe jest prowadzenie dziennika budowy. Przeznaczenie tego dokumentu, sposób dokonywania wpisów oraz kwestie związane z jego przechowywaniem zostały określone w ustawie Prawo budowlane oraz Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót i jest wydawany odpłatnie przez organ administracji architektoniczno-budowlanej. Natomiast w ślad za § 11 ww. rozporządzenia, dziennik budowy powinien znajdować się na stałe na terenie budowy lub rozbiórki oraz być przechowywany w sposób zapobiegający uszkodzeniu, kradzieży lub zniszczeniu. Za prowadzenie dziennika budowy oraz jego właściwe przechowywanie odpowiada kierownik budowy.

Oprócz kierownika budowy do dokonywania wpisów upoważnieni są również:  inwestorzy, projektanci, inspektorzy nadzoru inwestorskiego i budowlanego oraz osoby przeprowadzające kontrole na budowie – np. pracownicy organów administracji publicznej.

Z uwagi na powyższe, nie powinno ulegać wątpliwości, że przechowywanie dziennika budowy jest poza placem budowy jest niedopuszczalne. W praktyce zdarzają się jednak sytuacje, kiedy w wyniku sporu uczestników procesu budowlanego, dziennik budowy zostaje zabrany przez wykonawcę robót budowlanych lub kierownika budowy w celu wzmocnienia pozycji negocjacyjnej w sporze z inwestorem.  

Dziennik budowy jako przedmiot sporu uczestników procesu inwestycyjnego

Dziennik budowy wydawany jest inwestorowi na jego wniosek – zazwyczaj przez starostwo powiatowe właściwie dla miejsca prowadzenia inwestycji. Dokument ten ma dla inwestora istotne znaczenie, ponieważ istnieje obowiązek udostępnienia go pracownikom organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do przeprowadzania czynności kontrolnych na budowie. Ponadto, zachodzi też konieczność załączenia oryginału dziennika budowy do wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie obiektu będącego przedmiotem inwestycji.

Mimo, że za prowadzenie dziennika budowy odpowiedzialny jest głównie kierownik budowy, to z uwagi na powołane wyżej okoliczności oraz istniejący obowiązek przechowywania dokumentu na placu budowy, za niedopuszczalne trzeba uznać jakiekolwiek działania uczestników procesu inwestycyjnego zmierzające do ograniczenia inwestorowi dostępu do dziennika budowy.

Wykonawca, który pozostaje w sporze z inwestorem nie powinien więc podejmować żadnych czynności, polegających na zabieraniu dziennika budowy poza ustawowo określone miejsce jego przechowywania – naraża się bowiem na odpowiedzialność odszkodowawczą wobec inwestora. Jeżeli natomiast czynów tych dopuszcza się kierownik budowy, musi liczyć się również z odpowiedzialnością zawodową.

Usunięcie dziennika budowy z placu budowy i odmowę jego wydania inwestorowi należy uznać za działanie bezprawne. Nie znajduje w takiej sytuacji zastosowanie żadna podstawa prawna, z powołaniem na którą działanie to można byłoby uznać za usprawiedliwione. Nie można bowiem odmówić wydania inwestorowi dziennika budowy – zarówno z powołaniem się na prawo zatrzymania, jak i wniesienie do sądu wniosku o złożenie dziennika budowy do depozytu sądowego. Przesłanki zastosowania obu ww. instytucji, uregulowane zostały w kodeksie cywilnym. O ile powołanie się na prawo zatrzymania zostaje tu całkowicie wyłączone, to złożenie dokumentu do depozytu sądowego możliwe jest jedynie przy wystąpieniu przesłanek, które w relacji inwestora z innym uczestnikiem procesu inwestycyjnego, spełnione zostają niezwykle rzadko.

Zasadność wystąpienia do sądu z wnioskiem o złożenie dziennika budowy do depozytu sądowego  

Zdarza się, że wniosek o złożenie dziennika budowy do depozytu sądowego, stanowi próbę stworzenia pozorów zgodnego z prawem działania, mającego na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej za przywłaszczenie dokumentu. Wniosek taki zwykle nie spełnia ustawowych przesłanek, które warunkują złożenie przedmiotu do depozytu sądowego.

Zgodnie z art. 467 kodeksu cywilnego, dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego tylko jeżeli:

•  wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, nie wie kto jest wierzycielem, albo nie zna miejsca zamieszkania lub      siedziby wierzyciela;
•  wierzyciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani przedstawiciela uprawnionego do przyjęcia świadczenia;
•  powstał spór o to kto jest wierzycielem;
•  z powodu innych okoliczności dotyczących osoby wierzyciela świadczenie nie może być spełnione.

Kancelaria DSK pomaga swoim Klientom w rozwiązywaniu sporów pomiędzy inwestorem, a innymi uczestnikami procesu inwestycyjnego, również tych dotyczących dziennika budowy.