Od 1 stycznia 2024 r. w Polsce obowiązuje prawo, zgodnie z którym dostawcy usług płatniczych muszą ewidencjonować płatności transgraniczne i dane o odbiorcy, jeżeli ten otrzymał więcej niż 25 przelewów w ciągu kwartału. Wprowadzenie tego obowiązku jest częścią wdrożenia unijnej dyrektywy 2020/284, mającej na celu uszczelnienie poboru podatków w sektorze e-commerce.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT z 14 kwietnia 2023 r. (wprowadzającą dyrektywę 2020/284), dostawcy usług płatniczych, np. banki krajowe i oddziały banków zagranicznych, instytucje kredytowe i płatnicze, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, muszą:

  • ewidencjonować płatności transgraniczne i dane o odbiorcy, w przypadku gdy w ciągu kwartału ponad 25 płatności trafiło do tego samego zagranicznego podmiotu.
  • prowadzić kwartalną ewidencję, zawierającą m.in. dane identyfikacyjne odbiorcy, informacje o transakcji, i numery rachunków. Dane te będą przechowywane przez trzy lata i udostępniane Eurofisc poprzez system CESOP.

Jednocześnie, Polska nie wdrożyła przepisów unijnych dotyczących nowych obowiązków dla operatorów platform internetowych, związanych z dyrektywą 2021/514 (DAC7). 

Dyrektywa DAC7 zakłada, że platformy internetowe będą zbierać i przekazywać fiskusowi szczegółowe informacje o transakcjach i użytkownikach – m.in. o danych adresowych i identyfikacyjnych użytkowników, ich numerach VAT i NIP, dacie urodzenia, numerach kont, na które wpływa wynagrodzenie użytkownika, kwotach wynagrodzenia, prowizjach i podatkach pobieranych przez platformę. Dopóki Polska nie wdroży tych przepisów, operatorzy platform nie będą musieli stosować się do wymogów unijnych, a organy podatkowe nie będą miały narzędzi do egzekwowania tych przepisów.

W Dzienniku Gazeta Prawna można przeczytać artykuł red. Mariusza Szulca na ten temat. Komentarza do niego udzieliła Joanna Łapińska, menedżer w dziale podatkowym DSK, która wypowiedziała się na temat dyrektywa DAC-7. Jak tłumaczy, dyrektywa DAC-7 ma na celu uszczelnienie płatności podatków związanych z transakcjami odbywającymi się za pośrednictwem platform internetowych, takich jak Vinted, Olx czy Allegro, na których są oferowane towary i usługi (w tym najmu nieruchomości i środków transportu). Dyrektywa ma na celu walkę z niepłaceniem podatków przez sprzedawców którzy sprzedają dużo i de facto prowadzą działalność gospodarczą, którą powinni odpowiednio rozliczać.

Dyrektywa nakłada na takie portale określone obowiązki sprawozdawcze, w oparciu o kryterium dochodowe oraz ilościowe. Zmiany mają bowiem polegać na wprowadzeniu konieczności raportowania transakcji przez portale internetowe w przypadkach, gdy dany użytkownik w ciągu roku dokonał co najmniej 30 transakcji sprzedażowych lub zarobił na sprzedaży za pośrednictwem danego portalu co najmniej 2 tys. euro. Są jednak przewidziane pewne wyłączenia. Przykładowo, raportować nie będzie trzeba transakcji dokonywanych przez podmioty notowane na giełdzie. W ramach takiego raportu będą przekazywane dane identyfikacyjne użytkownika (sprzedawcy) i wartość transakcji. 

Pierwotnie obowiązek raportowania miał obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. Polska implementacji jeszcze nie wprowadziła, pomimo iż pojawiały się już projekty w tym zakresie. Na chwilę obecną nie wiadomo tak naprawdę kiedy przepisy implementujące dyrektywę wejdą w życie. 

Warto przypomnieć, iż dyrektywy unijne nie są aktami prawnymi bezpośrednio obowiązującymi. Oznacza to, że aby stały się częścią krajowego porządku prawnego i aby wiązały podatników, powinny zostać do niego zaimplementowane. Dany kraj zobowiązany jest zatem ustanowić odpowiednie przepisy krajowe, które będą wprowadzać postanowienia dyrektywy do krajowego porządku prawnego. Wyjątkiem jest jednak sytuacja, w której dane państwo nie implementuje dyrektywy w wyznaczonym czasie. Wówczas możliwe jest w pewnych sytuacjach stosowanie dyrektywy wprost. Dotyczy to relacji obywatel-państwo, przypadku gdy regulacje dyrektywy nadają prawa jednostkom i są wystarczająco precyzyjne dla jej bezpośredniego zastosowania. Wówczas podatnik może powoływać się bezpośrednio na dyrektywę. 

Wydaje się, iż dyrektywa DAC-7 nie będzie mogła być bezpośrednio stosowana gdyż nakłada obowiązki na podatników, nie nadaje im zaś praw. Nie będzie zatem de facto możliwości aby powoływać się na nią bezpośrednio, trudno także zakładać, że portale internetowe w ogóle będą chciały to robić. W praktyce zatem dopóki przedmiotowe przepisy nie zostaną implementowane, raportujący nie będą musieli stosować się do postanowień dyrektywy. Portale internetowe nie będą zobowiązane do składania takich raportów, organy podatkowe nie będą zaś miały narzędzi aby egzekwować te przepisy.