14. Jakie mienie może zostać wniesione do fundacji rodzinnej?
Ustawa wymaga, aby fundator przekazał fundacji rodzinnej majątek o wartości rynkowej co najmniej 100 000 zł (fundusz założycielski). Ustawa nie zawiera przy tym ograniczeń w zakresie rodzaju składników majątkowych, które mogą zostać wniesione do fundacji rodzinnej. Jako najbardziej adekwatne z punktu widzenia celu tworzenia fundacji rodzinnej można wymienić m.in. następujące aktywa:
- udziały i akcje w spółkach kapitałowych oraz ogół praw i obowiązków w spółkach osobowych,
- papiery wartościowe,
- nieruchomości,
- środki pieniężne (w polskiej lub obcej walucie).
15. Czy na pokrycie kapitału założycielskiego można wnieść środki pieniężne w walucie obcej?
Ustawa dopuszcza wniesienie na pokrycie kapitału założycielskiego mienia w postaci środków pieniężnych w walucie obcej.
Wartość mienia wniesionego do fundacji rodzinnej w postaci waluty obcej przelicza się na złote według kursu średniego tej waluty ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wniesienia mienia.
16. Czy konieczne jest uzyskanie eksperckiej wyceny rynkowej wartości mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej?
Ustawa nie wymaga, aby wartość rynkowa mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej została ustalona przez rzeczoznawcę w opinii.
17. W jakim celu konieczne jest ustalenie wartości rynkowej mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej?
Ustalenie wartości rynkowej mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej jest istotne z punktu widzenia przesłanki minimalnego kapitału założycielskiego fundacji rodzinnej, który zgodnie z ustawą powinien wynosić co najmniej 100 000 zł. W statucie należy określić konkretną wartość kapitału założycielskiego, która powinna odpowiadać wartości rynkowej wniesionego mienia.
18. Czy konieczne jest ustalenie wartości podatkowej mienia wnoszonego do fundacji?
W spisie mienia konieczne jest nie tylko wskazanie wartości rynkowej mienia wnoszonego do fundacji rodzinnej, ale także wartości podatkowej na dzień wnoszenia mienia. Przez wartość podatkową mienia rozumie się wartość niezaliczoną uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów, jaka zostałaby przyjęta przez fundatora za taki koszt, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty bezpośrednio przed wniesieniem go do fundacji rodzinnej, nie wyższą od wartości rynkowej tego mienia.
19. W jaki celu ustala się wartość podatkową mienia na etapie zakładania fundacji rodzinnej?
Wartość podatkowa mienia będzie miała znaczenie w przypadku rozwiązania fundacji rodzinnej. Przychód odpowiadający wartości mienia, które zostanie przekazane beneficjentom wskutek rozwiązania fundacji, zostanie wówczas pomniejszony o wartość podatkową mienia wniesionego przez fundatora lub fundatorów.
20. Czy założenie fundacji rodzinnej i wniesienie do niej mienia jest opodatkowane PCC, CIT i VAT?
Założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie jest opodatkowane (brak PIT, CIT i PCC w tym zakresie).
Jeżeli fundator wnosząc mienie do fundacji rodzinnej działa w charakterze przedsiębiorcy, w takiej sytuacji taka czynność prawna będzie objęta ustawą o VAT, przy czym jednocześnie czynność wniesienia np. udziałów, akcji, nieruchomości, może być zwolniona z VAT.
21. Czy mienie do fundacji rodzinnej, oprócz fundatora, mogą wnieść także inne osoby?
Dopuszczalne jest wniesienie mienia w drodze darowizny albo spadku także przez inne osoby niż fundator.
Mienie wniesione do fundacji rodzinnej w drodze darowizny albo spadku przez:
- fundatora lub jego małżonka, zstępnych, wstępnych lub rodzeństwo ‒ uważa się za wniesione przez fundatora,
- inne osoby – uważa się za wniesione przez fundację rodzinną.
W przypadku gdy do fundacji rodzinnej mienie wnosi wspólny zstępny, wstępny albo rodzeństwo więcej niż jednego fundatora, mienie uważa się za wniesione przez wszystkich tych fundatorów w równych częściach.
22. Czy utworzenie fundacji rodzinnej wymaga zgody małżonka fundatora?
W przypadku, gdy fundator zamierza wnieść do fundacji rodzinnej wyłącznie mienie wchodzące w skład jego majątku osobistego, wówczas nie będzie wymagana zgoda drugiego małżonka.
Zgoda drugiego małżonka jest wymagana wyłącznie w przypadkach, gdy mienie, które ma zostać wniesione do fundacji rodzinnej objęte jest wspólnością majątkową małżeńską. Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków,
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal,
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa,
- darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
23. Czy majątek fundacji rodzinnej dzieli się na udziały?
Majątek fundacji, inaczej niż w spółkach prawa handlowego, nie jest dzielony na udziały.
Beneficjenci wskazani w statucie przez fundatora uprawnieni są do otrzymywania świadczeń pieniężnych lub rzeczowych z majątku fundacji, ale zbiór tych uprawnień nie ma charakteru udziałów w fundacji.
24. Kto i w jakiej formie decyduje o wypłacie świadczeń na rzecz beneficjenta?
Zasady przydziału i wysokość świadczeń przypadających na poszczególnych beneficjentów (w tym fundatora) powinny być określone w statucie. Ustawa nie reguluje tej kwestii, pozostawiając w tym zakresie całkowitą swobodę fundatorowi.
Przykładowo, fundator może od razu w statucie określić w jakich proporcjach poszczególni beneficjenci będą uprawnieni do świadczeń albo podejmować tę decyzję swobodnie już na etapie funkcjonowania fundacji.
25. Czy fundator może być jedynym beneficjentem fundacji rodzinnej?
Ustawa nie wskazuje wprost, czy jedynym beneficjentem fundacji rodzinnej może być sam fundator. Analiza całokształtu przepisów ustawy o fundacji rodzinnej prowadzi jednak do wniosku, że na etapie zakładania fundacji rodzinnej oraz jej funkcjonowania jedynym beneficjentem może zostać sam fundator.
W takim przypadku możliwe jest określenie dodatkowych beneficjentów na dalszym etapie funkcjonowania fundacji.
26. Od którego momentu fundacja rodzinna może realizować swoje cele?
Z chwilą sporządzenia aktu założycielskiego albo ogłoszenia testamentu, w którym powołano fundację rodzinną, powstaje fundacja rodzinna w organizacji i już od tego momentu może ona zarządzać we własnym imieniu posiadanym majątkiem i zapewniać jego ochronę, w szczególności nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.
Fundacja rodzinna w organizacji jest reprezentowana przez fundatora lub pełnomocnika powołanego przez fundatora albo w przypadkach wskazanych w ustawie – przez zarząd.
Fundacja rodzinna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych staje się fundacją rodzinną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków fundacji rodzinnej w organizacji.
_____
Wszystkie wpisy z serii 100 Q&A – kliknij tutaj
