W obecnej sytuacji rynkowej obowiązujące mechanizmy waloryzacyjne stały się całkowicie nieefektywne. Współczynniki waloryzacyjne, a zwłaszcza obowiązujące limity waloryzacji sprawiły, że przestała ona spełniać swoją zasadniczą rolę, którą (z założenia) miało być rekompensowanie wykonawcom wzrostu cen na rynku, a w konsekwencji – zwiększenia kosztów realizacji zamówienia.
Sztuczne limitowanie waloryzacji przy tak rosnącej inflacji sprawiło, że rekompensata, na którą wykonawcy mogą liczyć z jej tytułu, nawet w minimalnym stopniu nie pokrywa ponoszonych przez nich strat.
Podczas licznych spotkań z Klientami wielokrotnie słyszeliśmy, że szacują oni swoje straty z tytułu globalnego wzrostu cen – zależnie od skali projektu – na kilka do nawet kilkuset milionów złotych na jednym projekcie (!). Wsparciem w tym zakresie nie była dla nich również waloryzacja umowna – otrzymywane z tego tytułu środki stanowiły bowiem zaledwie promil w stosunku do ponoszonych strat.
Wychodząc naprzeciw tym problemom, stworzyliśmy w DSK grupę roboczą, której zadaniem było opracowanie:
- Rozwiązania, które usprawni i urealni mechanizmy waloryzacyjne,
- Strategii działania, która przekona zamawiającego do jego akceptacji.
Wspólna praca naszych prawników oraz inżynierów zaowocowała przygotowaniem unikatowej argumentacji ekonomiczno-prawnej, która w jasny i konkretny sposób pozwala wykazać:
- Jak bardzo nieefektywne są obecne mechanizmy waloryzacyjne i jakie realne straty z tego tytułu ponosi wykonawca – co wymagało od nas szeregu analiz dotyczących dotychczasowej realizacji kontraktu oraz analiz w zakresie przyszłych działań,
- Jak – w bezpieczny również dla zamawiającego sposób – dokonać modyfikacji umowy lub pokryć stratę, jaką Wykonawca poniósł lub poniesie w toku realizacji inwestycji.
Po opracowaniu koncepcji przyszedł czas na opracowanie właściwej strategii działania. Biorąc pod uwagę różnorodność zamawiających i konieczność indywidualnego podejścia do każdego przypadku, uznaliśmy jeden z trybów za optymalny do realizacji naszych założeń.
Pierwszą okazję do sprawdzenia skuteczności naszej koncepcji otrzymaliśmy od wykonawcy jednego ze strategicznych projektów energetycznych na terenie Polski. Mając po drugiej stronie niezwykle wymagającego zamawiającego, konieczne było kompleksowe przygotowanie się do negocjacji.
Rozpoczęliśmy od złożenia wniosku o modyfikację postanowień waloryzacyjnych, z bardzo konkretną analizą ekonomiczną, alternatywnie wnosząc o zapłatę kwoty oddającej nienależnie „utracone” należności, w wyniku nieefektywnej waloryzacji.
Przedstawione przez nas wnioski jednoznacznie wskazywały, że waloryzacja nie spełnia swojej umownej roli, ale wystarczy wdrożenie tylko kilku proponowanych przez nas działań, aby taki stan zmienić.
Zaprezentowana przez nas argumentacja wymagała szczegółowej analizy inwestora, który początkowo miał obawy o zakres i możliwości wdrożenia postulowanych wniosków w trybie zmiany umowy.
Mając szereg doświadczeń, wiemy, że w relacjach z zamawiającymi kluczowe jest zapewnienie im przede wszystkim formalnego bezpieczeństwa przy podejmowanych ruchach. W związku tym, zaproponowaliśmy inwestorowi mediacje przed Prokuratorią Generalną RP, jako bezpieczny dla stron sposób na ocenę i ewentualne wdrożenie zmian do umowy.
Spotkania mediacyjne wymagały od nas doskonałego przygotowania, ponieważ zarówno zamawiający jak i mediator wskazywali na absolutną konieczność zapewnienia formalnoprawnej poprawności negocjowanych zmian, jak również ich należytego uzasadnienia.
Pierwszym sukcesem było przekonanie zamawiającego do uznania postulowanej przez nas zmiany „co do zasady” – zarówno ekonomicznie jak i prawnie, co było świetnym punktem otwarcia. Uzyskaliśmy bowiem potwierdzenie, że obraliśmy słuszny kierunek działań, a z naszymi argumentami trudno polemizować.
Kolejne tury negocjacyjne dotyczyły zakresu wprowadzanych zmian, a zwłaszcza ich wartości. Początkowe stanowiska stron były od siebie odległe, jednak w toku rozmów, przy wsparciu mediatora, udało się je znacząco zbliżyć.
Finalnie, uzyskana przez naszego Klienta korzyść wyniosła aż 75% wartości, o którą początkowo rościł. Co szczególnie ważne, Klient otrzymał rekompensatę za nieefektywną waloryzację od początku jej obowiązywania na kontrakcie, aż do jego formalnego zakończenia.
Nasze działania spotkały się z uznaniem Klienta oraz dobrym odbiorem ze strony Zamawiającego, a uzyskane – milionowe korzyści – były kluczowe w poprawie ekonomicznego bilansu projektu.
Mając na uwadze aktualną sytuację rynkową, uzyskane przez nas rozstrzygnięcie należy uznać za jedno z precedensowych. Doskonale zdajemy sobie sprawę jak trudno obecnie przekonać zamawiających do przeznaczenia dodatkowych środków na realizacje inwestycji, jednak nasza autorska koncepcja okazała się skuteczna, dzięki swojej przejrzystości oraz należytemu uzasadnieniu.
Aby przekonać zamawiającego należy uwzględniać wszystkie płaszczyzny – zarówno prawne, ekonomiczne jak i faktyczne oraz odpowiednio poprowadzić negocjacje.
Autorskie metody naszego zespołu spotykają się z pozytywnymi reakcjami również na innych projektach, gdzie również prowadzone są negocjacje w zakresie waloryzacji. Mając na celu utrzymywanie skuteczności swoich działań, stale monitorujemy rynek i dopasowujemy nasze rozwiązania do indywidualnych okoliczności każdej inwestycji.
Jeśli są Państwo zainteresowani naszymi metodami pracy i chcą Państwo spróbować podobnych działań na własnych projektach, serdecznie zapraszamy do kontaktu.
Marta Dziewulska: m.dziewulska@dsk-kancelaria.pl
Jędrzej Witaszczak: j.witaszczak@dsk-kancelaria.pl
Wiktoria Zielińska: w.zielinska@dsk-kancelaria.pl
