Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego ma przyczynić się do usprawnienia przebiegu postępowań cywilnych. Poniżej omawiamy zmiany dotyczące postępowania klauzulowego oraz postępowania egzekucyjnego.

Dotychczasowy stan prawny 

Przed wejściem w życie nowelizacji, sąd nadając klauzulę wykonalności nie badał czy roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu. Natomiast w postępowaniu egzekucyjnym, obowiązująca do tej pory zasada polegała na obowiązku wykonania przez komornika tytułu wykonawczego. Dłużnik miał możliwość zakwestionowania swojej odpowiedzialności poprzez wytoczenie powództwa przeciwko wierzycielowi. 

Co uległo zmianie?

W dniu 21 sierpnia 2019 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące postępowania klauzulowego. Od tej pory sąd odmówi nadania klauzuli wykonalności jeżeli: 

  •  w świetle okoliczności sprawy jest oczywiste, że wniosek jest sprzeczny z prawem albo zmierza do obejścia prawa,
  •  z okoliczności sprawy i treści tytułu egzekucyjnego wynika, że objęte tytułem wykonawczym roszczenie uległo przedawnieniu, chyba że wierzyciel przedstawi dokument, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia.

Pomimo prawomocnego oddalenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, wierzyciel nie straci jednak uprawnienia do wystąpienia z powództwem o ustalenie, że objęta tytułem egzekucyjnym wierzytelność nie uległa przedawnieniu.

Zmiany przepisów skutkować będą ułatwieniem zmiany wierzyciela na etapie postępowania egzekucyjnego. Nie będzie obowiązku nadawania klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela. Nowy wierzyciel będzie mógł wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi na podstawie tego samego tytułu. Wówczas musi wykazać przejście tego uprawnienia dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Kolejną zmianą w procedurze cywilnej jest badanie przedawnienia przez komornika. Zmiana dotyczy wszystkich spraw będących na etapie postępowania egzekucyjnego, również tych niezakończonych. W sytuacji, gdy z tytułu wykonawczego będzie wynikać, że termin przedawnienia dochodzonego roszczenia upłynął, a wierzyciel nie przedłożył dokumentu, z którego wynika, że doszło do przerwania biegu przedawnienia, komornik odmówi wszczęcia egzekucji. 

Od dnia 21 sierpnia 2019 roku komornik umarza postępowanie na wniosek dłużnika, jeżeli przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykazał, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany.