Zakładanie w PL agencji zatrudnienia przez przedsiębiorców pochodzących z GB po Brexicie

Zasady zakładania i prowadzenia agencji zatrudnienia określa ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wykonywanie usług pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego lub pracy tymczasowej to działalność regulowana. Wymaga wpisania do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia. 

Przedsiębiorca zagraniczny może prowadzić w Polsce agencję zatrudnienia, jeśli pochodzi z:

• państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
• państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej;
• państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które może korzystać ze swobody świadczenia usług na podstawie umowy zawartej z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi.

Wówczas, zamiast składać wniosek o wpis do rejestru agencji zatrudnienia, składa marszałkowi województwa właściwemu ze względu na planowane miejsce świadczenia usług zawiadomienie o zamiarze ich prowadzenia. 

Wyjątek stanowi świadczenie usług w zakresie pracy tymczasowej, które każdorazowo wymaga, również od przedsiębiorcy zagranicznego, wpisu do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia.

Wielka Brytania traktowana jako państwo trzecie

W konsekwencji wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej, od 1 lutego 2021 roku przedsiębiorcy pochodzący z tego kraju przestali być uznawani za przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich UE. Równocześnie z wystąpieniem z UE, Wielka Brytania przestała być również częścią Europejskiego Obszaru Gospodarczego. 

W związku z tym pojawiło się pytanie, czy przedsiębiorcy pochodzący z Wielkiej Brytanii mogą korzystać ze swobody świadczenia usług na podstawie umowy międzynarodowej zawartej między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem. 

31 grudnia 2020 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowana została Umowa o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z drugiej strony. Umowa ta – stosowana od 1 stycznia 2021 roku – zawiera postanowienia dotyczące usług i inwestycji. I choć zdawałoby się, że na ich podstawie Wielkiej Brytanii przyznano swobodę świadczenia usług na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej (zasada traktowania narodowego, zasada największego uprzywilejowania w zakresie świadczenia usług transgranicznych), to zdaniem Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii nie znajduje ona zastosowania do świadczenia usług polegających na prowadzeniu na terenie Polski agencji zatrudnienia. 

W przytoczonej umowie, wskazuje się bowiem, że tytuł ten nie ma zastosowania do:

• środków odnoszących się do osób fizycznych strony, starających się o dostęp do rynku pracy drugiej strony, ani
• do środków dotyczących narodowości lub obywatelstwa, stałego pobytu czy też stałego zatrudnienia.

Zdaniem Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii – Departamentu Rynku Pracy, w związku z wystąpieniem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, jest ona traktowana jako państwo trzecie. To natomiast oznacza, że brytyjski przedsiębiorca, chcący prowadzić na terytorium Polski działalność gospodarczą w formie agencji zatrudnienia podlega przepisom ustawy z dnia 6 marca 2018 roku o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2018 poz. 649 ze zm.). 

Warunki prowadzenia przez obywateli państw trzecich działalności gospodarczej w Polsce

Stosownie do przepisów tej ustawy, obywatele innych państw niż państwa członkowskie UE mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach, jak obywatele polscy tylko wówczas, gdy spełnią określone warunki (art. 4 ust. 2 ustawy). 

Są to, między innymi, posiadanie w Polsce:

• zezwolenia na pobyt stały, 
• zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, 
• zezwolenia na pobyt czasowy, 
• statusu uchodźcy, 
• ochrony uzupełniającej, 
• zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub 
• zgody na pobyt tolerowany, a także 
• posiadanie ważnej Karty Polaka.

Inne osoby zagraniczne (a zatem niespełniające warunków z art. 4 ust. 2), mogą wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski wyłącznie w formie spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej. Mogą także przystępować do takich spółek oraz obejmować / nabywać ich udziały lub akcje, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Oznacza to, że spółka prawa brytyjskiego, aby prowadzić w Polsce działalność gospodarczą w formie agencji zatrudnienia, powinna posiadać status przedsiębiorcy aktywnie prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki w Polsce. To z kolei stanowi dużo większe wyzwanie i przedsięwzięcie, niż uzyskanie prostego wpisu do rejestru agencji zatrudnienia lub wykazu przedsiębiorców zagranicznych. 

Podsumowanie

Opisana sytuacja to tylko jeden z wielu przykładów tego, jak wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej wpłynęło na sytuację Brytyjczyków oraz możliwość podejmowania i prowadzenia przez nich działalności gospodarczej w krajach należących do Unii Europejskiej. 

W związku z brakiem kompleksowego uregulowania pewnych sfer działalności umowami międzynarodowymi, nawet właściwe urzędy niejednokrotnie nie potrafią udzielić konkretnych odpowiedzi związanych z ograniczeniami wywołanymi przez Brexit. Warto wówczas zwrócić się o oficjalną informację do Ministra Pracy, Rozwoju i Technologii, którego ustawowym zadaniem jest udzielanie wyjaśnień dotyczących stosowania przepisów ustawy w celu zapewnienia jednolitości stosowania prawa.