Okres przedświąteczny to przede wszystkim szał zakupów. Coraz częściej w listach do Świętego Mikołaja pojawiają się prośby o różnego rodzaju gadżety i sprzęt elektroniczny. To oczywiste, w dzisiejszych czasach, gdy technologia pełni ważną rolę w naszym życiu. Równie oczywistym jest to, że zakup takiego sprzętu to niejednokrotnie wydatek rzędu kilkuset do kilkunastu tysięcy złotych. Z jednej strony chcemy posiadać i korzystać z technologicznych nowinek i nowoczesnych urządzeń, z drugiej natomiast mamy świadomość ceny i chcemy zadbać o nasz sprzęt.
Jakie mamy uprawnienia?
Każdy z nas posiada dwa podstawowe uprawnienia po zakupie np. sprzętu elektronicznego.
Pierwszym jest roszczenie z tytułu rękojmi za wady rzeczy. Jest uprawnienie wynikające wprost z przepisów prawa. Uprawniony do roszczenia kupujący może – w przypadku stwierdzenia wady – żądać usunięcia takiej wady (np. poprzez naprawę), wymiany towaru na wolny od wad, obniżenia ceny, a w ostateczności może od umowy odstąpić i żądać zwrotu całości ceny. Z tytułu rękojmi odpowiada sprzedawca, termin takiej odpowiedzialności jest natomiast ograniczony i trwa przez 2 lata od chwili wydania rzeczy.
Drugim rodzajem uprawnienia jest uprawnienie gwarancyjne. Uprawnienie to ma charakter umowny. Gwarant (np. niejednokrotnie producent) oświadcza, że w przypadku niezgodności towaru z umową, kupujący będzie mógł skorzystać z odpowiednich uprawnień (faktycznych i prawnych). Zarówno zakres takich uprawnień, jak i okres obowiązywania rękojmi stanowią elementy umowne. Niestety gwarancja nie obejmuje nigdy takich zdarzeń, które zdarzają się najczęściej w przypadku sprzętu elektronicznego, tj. na przykład: uszkodzenia i zniszczenia mechanicznego na skutek nieszczęśliwego wypadku, kradzieży sprzętu, w tym kradzieży w wyniku włamania lub rozboju, uszkodzeń wywołanych awariami sieci elektrycznej (przepięcia prądu) lub innych losowych zdarzeń.
Rynek ostatnimi czasy zareagował na potrzeby produktowe w tym zakresie. Już dziś każdy z nas może zwrócić swoje kroki do dowolnego towarzystwa ubezpieczeń lub agenta i zawrzeć umowę ubezpieczenia sprzętu.
Najczęściej ubezpieczamy telefony, tablety, komputery, sprzęt małego AGD, sprzęt biurowy. Nie jest to zamknięty katalog przedmiotów ubezpieczenia – często ubezpieczamy też specjalistyczny sprzęt, narzędzia, sprzęt medyczny itp.
Umową ubezpieczenia rzeczy możemy zawrzeć np. w 2 podstawowych formach:
- jako ubezpieczenie dodatkowe do lokalu, mieszkania lub domu oraz
- jako ubezpieczenie odrębne, gdzie przedmiotem umowy są wyłącznie te przedmioty.
Ubezpieczenie zazwyczaj dotyczy sprzętu drogiego, nowego i dotyczy takich ryzyk, które są najbardziej prawdopodobne: uszkodzenia, stłuczenia (ekranu), kradzieży, zalania, przepięcia prądu.
Ubezpieczenie takie ma charakter wyłącznie umowny, jest dobrowolne i funkcjonuje niezależnie od uprawnień kupującego wynikających z rękojmi i gwarancji. Takie uprawnienia są od siebie niezależne i nie wpływają na sposób i warunki zawarcia umowy ubezpieczenia. Jedyna zależność, która funkcjonuje na rynku to wyłączenie/zawieszenie odpowiedzialności ubezpieczeniowej za skutki awarii/ niewłaściwego działania sprzętu, przed upływem terminu rękojmi. Nie oznacza to jednak, że inne szkody również zostają wyłączone. To wyłącznie uprawniony decyduje, z którego z uprawnień skorzysta, z rękojmi, gwarancji czy też polisy. Istnienie uprawnień z tytułu rękojmi i gwarancji nie może również stanowić przeszkody w zawarciu dobrowolnej umowy ubezpieczenia mienia.
Na co zwrócić uwagę zawierając ubezpieczenie?
Przede wszystkim na podstawowe elementy takie jak:
- okres ubezpieczenia,
- sumę ubezpieczenia (szczególnie zwrócić uwagę, czy ma charakter stały czy zmienny, nierzadko bowiem zdarza się, że ma charakter zmienny np. przy długich umowach, wraz z upływem czasu obowiązywania polisy zmniejsza się procentowa wartość sumy ubezpieczenia do ewentualnej wypłaty,
- zakres ochrony (poszczególne zdarzenia lub zakres opcji all-risk)
- wyłączenia wskazane w umowie i OWU oraz
- definicje umowne w OWU (szczególnie te dotyczące nieszczęśliwego wypadku, kradzieży).
W przypadku sumy ubezpieczenia, należy zwrócić uwagę na sposób wyliczenia ewentualnego odszkodowania. Co do ilości i rodzaju sprzętu ubezpieczyciele zazwyczaj nie wprowadzają ograniczeń – dla nich kluczowa jest ich ustalona wartość, która będzie odpowiednio odzwierciedlona w sumie ubezpieczenia. W zakresie samej wypłaty odszkodowania w przypadku powstania szkody, trzeba zwrócić uwagę na ustalenie wartości w umowie ubezpieczenia. Suma ubezpieczenia zazwyczaj jest ustalana dla wszystkich urządzeń zgłoszonych do polisy i po jej wyczerpaniu, nawet gdy szkoda będzie dużo wyższa, ubezpieczyciel nie będzie zobowiązany do dopłaty różnicy. Dla ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia sprzętu nie ma zasadniczo znaczenia, ile lat ma dany sprzęt i w jakim jest stanie – istotna jest jego aktualna wartość, w oparciu o którą wylicza się wysokość odszkodowania. Suma ubezpieczenia natomiast będzie miała odzwierciedlenie w wysokości składki.
Kończąc – należy zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię, mianowicie praktykę niektórych sprzedawców, którzy w ramach dodatkowej opłaty proponują klientom wydłużoną gwarancję lub serwis i nazywają taki twór ubezpieczeniem dodatkowym, za które oczekują niekiedy sowitej zapłaty. Takie świadczenie, umowne wydłużenie gwarancji lub zobowiązanie do wykonania usług serwisowych nie jest ubezpieczeniem. Podmioty te nie są towarzystwami ubezpieczeń i nie mogą zawierać umów ubezpieczenia, samo odpłatne wydłużenie gwarancji nie daje jednakowych uprawnień dla kupującego. W każdym przypadku należy bardzo wnikliwie zapoznać się z warunkami takiej usługi. Co do umowy ubezpieczenia zawsze należy dobrze zapoznać się z umowa oraz OWU by odpowiednio (w ramach zapłaty składki) objąć sprzęt odpowiednią ochroną w pożądanym zakresie.
