Wykonawcy biorący udział w przetargu często napotykają na problemy związane z bezprawnym wykluczeniem, co rodzi pytania o ich prawa do rekompensaty. Przełomowy może okazać się wydany w dniu 6 czerwca 2024 roku wyrok Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-547/22, dotyczący prawa do odszkodowania dla wykonawców, którzy zostali bezprawnie wykluczeni z postępowań przetargowych. Sprawa rozpatrywana przez TSUE miała swoje korzenie na Słowacji, gdzie spółka INGSTEEL została niesłusznie wykluczona z przetargu. Wyrok TSUE nie tylko rozstrzygnął tę konkretną sprawę, ale również ustanowił istotny precedens dla przyszłych postępowań, wzmacniając ochronę prawną i transparentność w systemie zamówień publicznych w całej Unii Europejskiej.

Prawa wykonawców do odszkodowania

TSUE uznał, że bezprawne wykluczenie narusza zasady równego traktowania i niedyskryminacji oraz zasady przejrzystości. W takich przypadkach wykonawcom przysługuje prawo do odszkodowania, aby zrekompensować poniesione straty finansowe oraz utracone korzyści. Podkreślił również, że prawo do odszkodowania jest niezbędne do zapewnienia efektywności środków odwoławczych przewidzianych w dyrektywie 89/665/EWG. Bez możliwości uzyskania odszkodowania, ochrona prawna wykonawców byłaby niepełna. Trybunał stwierdził ponadto, że dyrektywa dotyczy każdego rodzaju poniesionej szkody, w tym szkody wynikającej z utraty szansy udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia. W tym względzie Trybunał przypomniał, że o ile szkoda, jako taka, może wynikać z nieuzyskania zamówienia publicznego i urzeczywistnić się jako utracona korzyść, o tyle oferent, który został bezprawnie wykluczony, może również ponieść odrębną szkodę, która odpowiada utraconej możliwości wzięcia udziału w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia w celu jego uzyskania.

Konsekwencje wyroku TSUE

Wyrok TSUE z 6 czerwca 2024 roku w sprawie C-547/22 ustanawia istotny precedens w dziedzinie zamówień publicznych. Zabezpiecza prawa wykonawców do uzyskania rekompensaty w przypadku bezprawnego wykluczenia go z przetargu, co wzmacnia transparentność w postępowaniach przetargowych.

Wyrok ten może prowadzić również do zwiększenia odpowiedzialności zamawiających oraz zobliguje ich do podejmowania bardziej przemyślanych działań i szczegółowej weryfikacji poszczególnych wykonawców, aby unikać konieczności wypłaty odszkodowań.

Mimo, iż w ostatnich latach można zaobserwować bardziej ostrożne podejście zamawiających do odrzucania ofert wykonawców lub wykluczania ich z postępowań, nadal zdarzają się w tym zakresie liczne przypadki naruszeń. Omawiany wyrok może stanowić więc furtkę dla wykonawców, których prawa zostały naruszone.

Artykuł został opublikowany na portalu rynekinfrastruktury.pl

***

Jeżeli masz pytania dotyczące wykluczenia z przetargów lub potrzebujesz wsparcia prawnego w zakresie zamówień publicznych, zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem. Osoby kontaktowe: Jędrzej Witaszczak, radca prawny i menedżer DSK – j.witaszczak@dsk-kancelaria.pl, Wiktoria Zielińska-Grącka, radczyni prawna i menedżerka DSK – w.zielinska@dsk-kancelaria.pl.