Skutki epidemii koronawirusa obejmują również utrudnienia w realizacji inwestycji budowlanych, co wynika m.in. z utrudnień w działaniu organów administracji. Naprzeciw tym problemom wychodzić ma Tarcza 2.0[1], która poza wsparciem w postaci instrumentów finansowych i podatkowych, przewiduje również ułatwienia dla procesu budowlanego - obejmujące m.in. uproszczenie formalności związanych z oddaniem inwestycji do użytkowania.
CO SIĘ ZMIENIA?
Do uchwalonej wcześniej Tarczy 1.0[2] wprowadzono nowy przepis – art.31zy1, zgodnie z którym w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie stosuje się wynikającego z art. 55 ust. 1 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie w następujących sytuacjach:
- jeżeli na budowę obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowę i równocześnie jest on zaliczony do jednej z wymienionych w przepisie kategorii obiektu (co do zasady – V, IX-XVI, XVII, XVIII, XX, XXII, XXIV, XXVII, XXVIII-XXX, z określonymi wyjątkami). Do wskazanych kategorii należą m.in. budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki służby zdrowia, handlu, budynki przemysłowe, ale też stacje paliw, drogowe i kolejowe obiekty mostowe (w tym mosty, estakady, kładki, przejścia podziemne, wiadukty, przepusty, tunele),
- jeżeli przystąpienie do użytkowania obiektu ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych.
CO TO OZNACZA?
W konsekwencji zmiany, oddanie do użytkowania w wyżej wymienionych przypadkach nie wymaga już uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, lecz jedynie dokonania skutecznego zawiadomienia o zakończeniu budowy, co jest procedurą uproszczoną i szybszą. Dzięki temu nie jest konieczne m.in. przeprowadzenie przez organ nadzoru budowlanego tzw. kontroli obowiązkowej, której przeprowadzanie w czasie epidemii jest utrudnione.
Po dokonaniu takiego zawiadomienia, organ ma 14 dni na wniesienie sprzeciwu w drodze decyzji. Jeżeli tego nie uczyni – można legalnie rozpocząć użytkowanie obiektu (tzw. milcząca zgoda).
Co więcej, nowe przepisy przewidują, że zasada ta znajduje zastosowanie również do złożonych już wniosków o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, które zostały złożone przed wejściem w życie Tarczy 2.0, lecz dla których nie wydano jeszcze pozwolenia na użytkowanie. Takie wnioski traktuje się jak zawiadomienie o zakończeniu budowy, z tą różnicą, że 14-dniowy termin na wniesienie przez organ sprzeciwu liczony jest od wejścia w życie Tarczy 2.0.
PRZYSPIESZENIE TYLKO POZORNE?
Całościowa analiza przepisów Tarczy, tj. zarówno 2.0, jak i 1.0, prowadzi jednak do wniosku, że skuteczność nowych regulacji dla przyspieszenia oddania obiektu do użytkowania może się okazać ograniczona.
Pomimo bowiem zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie, zgodnie z przepisami Tarczy 1.0, zawieszony został bieg terminów na tzw. milczące załatwienie sprawy przez organ. Oznacza to, że pomimo złożenia zawiadomienia o zakończeniu budowy (lub wcześniejszego złożenia wniosku o pozwolenie na użytkowanie), nie biegnie obecnie 14-dniowy termin na wniesienie przez organ sprzeciwu (tj. w przypadku nowych zawiadomień – nie rozpoczyna się bieg terminu, a w przypadku wniosków złożonych wcześniej – bieg terminu ulega zawieszeniu). Tymczasem do upływu tego terminu organ nadal może wnieść sprzeciw, a ta możliwość – co do zasady – uniemożliwia legalne rozpoczęcie użytkowania.
Z punktu widzenia inwestora, powyższe zasady wyłączają zatem gwarancję szybkiego rozpatrzenia sprawy. Być może zmiany w tym zakresie zostaną wprowadzone w kolejnym pakiecie rozwiązań antykryzysowych. Do tego czasu, szybsze rozpatrzenie sprawy będzie jednak nadal możliwe, jeżeli organ rozpatrzy sprawę wcześniej – co nadal może uczynić (mimo, że nie będzie biegł termin na załatwienie sprawy). W takim wypadku organ może już wcześniej wydać zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu lub – jeśli byłoby to konieczne – wezwać do uzupełnienia braków w przedłożonych dokumentach.
***
[1] ustawa z dnia 17 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r., poz. 695).
[2] ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374, 567 i 568).