W dyskusji medialnej powtarzane jest, że prosta spółka akcyjna to forma prowadzenia działalności, która ma sprzyjać przede wszystkim startupom technologicznym.
Czy jednak taka forma działalności może być ciekawą alternatywą dla prowadzenia działalności gospodarczej w szeroko pojętej branży budowlanej?
Poniższy artykuł dotyczy wybranych aspektów ze sfery cywilnoprawnej (tzn. bez analizy podatkowej, która pozostaje poza zakresem rozważań).
Wprowadzenie
Prosta spółka akcyjna, to kolejny – obok spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej – rodzaj spółki kapitałowej, który zgodnie z aktualnym stanem prawnym pojawi w polskim systemie prawnym w drugiej połowie 2021 roku.
W dyskusji poprzedzającej jej wprowadzenie, pojawiało się wielokrotnie twierdzenie, że miała ona zapewnić adekwatną formę prowadzenia działalności gospodarczej przede wszystkim twórcom innowacyjnych przedsięwzięć, którzy potencjalnie zainteresowani są pozyskaniem środków poza sformalizowanym rynkiem publicznym, a jednocześnie chcieliby uniknąć skomplikowanej formuły niepublicznej spółki akcyjnej.
Te zalety prostej spółki akcyjnej mogą być też ciekawe dla branży budowlanej (szeroko pojętej, w tym dla biur projektowych, spółek inżynieryjnych itp.). Wydaje się, że z perspektywy tej branży, prosta spółka akcyjna łączy zalety spółki z ograniczona odpowiedzialnością (łatwy tryb założenia – w tym w S24, brak odpowiedzialności wspólnika/akcjonariusza za zobowiązania spółki), a jednocześnie pozwala zastosować szereg nowatorskich rozwiązań nieznanych w tej spółce, potencjalnie ciekawych dla branży budowlanej.
Prosta spółka akcyjna a branża budowlana
Branża budowlana jest branżą wysokiego ryzyka. Ryzyko zawirowań cenowych (paliwo, stal itp.), deficyt wykwalifikowanej kadry, ciągła presja terminów i kar umownych, to codzienność tej branży. W tym ujęciu, przedsiębiorcy często za jedyne kryterium wyboru formy prowadzenia działalności uważają kwestię odpowiedzialności osobistej osób zaangażowanych za zobowiązania spółki. W tym ujęciu prosta spółka akcyjna posiada cechy analogiczne do tak popularnych w branży budowanej spółek z ograniczoną odpowiedzialnością – tzn. za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka całym swoim majątkiem. Za zobowiązania spółki nie odpowiadają akcjonariusze. Akcjonariusze ryzykują utratą wniesionego wkładu. Ponadto, w sytuacji, gdy egzekucja przeciwko prostej spółce akcyjnej okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu (czy też rady dyrektorów – to specyficzny organ w PSA przy wyborze określonego sposobu zarządu) odpowiadają za jej zobowiązania. Mogą uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowaniu restukturyzacyjnego albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z ich winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
Ta cecha, wraz z innymi, takimi jak:
- możliwość szybkiej rejestracji – w szczególności w tzw. trybie S24,
- duże możliwości uprzywilejowania akcji, w tym założycielskich (co pozwala choćby chronić pozycję założyciele względem przyszłych inwestorów branżowych),
- możliwość uczynienia wkładem niepieniężnym świadczenia pracy lub usług (co jest novum w sferze spółek kapitałowych),
- odejście od tradycyjnego kapitału zakładowego (który jest trudny do ekonomicznej weryfikacji, m.in. w częstym przypadku, gdzie spółka z kapitałem 5.000,00 złotych realizuje kilkuset milionowe inwestycje kubaturowe czy infrstrukturalne), a jednocześnie duża (choć nieograniczona) swoboda w kształtowaniu tzw. kapitału akcyjnego,
- łatwy, choć transparentny (bo ewidencjonowany w specjalnym rejestrze) obrót akcjami,
- potencjalne możliwości uproszczonej likwidacji spółki (tzn. możliwość przejęcia majątku przez akcjonariusza z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy),
pozwala optymistycznie ocenić możliwości wykorzystania tej formy prowadzenia działalności w branży budowlanej jako bardziej elastycznej z perspektywy planowanego rozwoju od innych, funkcjonujących od wielu lat, tradycyjnych form prowadzenia działalności.
Podsumowanie
W mojej ocenie, nie można wykluczyć, że część przedsiębiorców z branży budowlanej zdecyduje się na prowadzenie działalności w formie prostej spółki akcyjnej. Wydaje się, że prosta spółka akcyjna jest spółką bardziej „wszechstronną” niż spółka z o.o., w szczególności dla podmiotów, które planują rozwój w branży w najbliższej przyszłości, w tym poprzez pozyskanie zewnętrznego inwestora dla swojego przedsięwzięcia. Pozwala bardziej chronić interesy założycieli względem interesów inwestorów finansujących spółkę, a jednocześnie zbudować bardziej elastyczną strukturę dla tego typu przedsięwzięć. Nie można wykluczyć, że choćby biura projektowe, działając obecnie w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, myślący o rozwoju w przyszłości, zdecydują się na taka formę prowadzenia działalności.
O zagadnieniach związanych z formami prowadzenia działalności gospodarczej i zmieniających się przepisach w tej sferze pisaliśmy także tutaj.
W razie pytań, zapraszamy do kontaktu.
Marta Dziewulska – radca prawny, dyrektor Działu Obsługi Inwestycji i Zamówień Publicznych: m.dziewulska@dsk-kancelaria.pl
