Obecnie, zgodnie z art. 889 § 1 k.p.c., możemy wyodrębnić dwa kroki w windykacji należności na etapie egzekucyjnym z rachunku bankowego dłużnika, podczas których Komornik ogólnej właściwości dłużnika:
1. przesyła do banku, w którym dłużnik posiada rachunek, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej dłużnika pochodzącej z rachunku bankowego do wysokości należności będącej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi i wzywa bank, aby nie dokonywał wypłat z rachunku bez zgody komornika do wysokości zajętej wierzytelności albo zawiadomił komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajętej kwoty; zawiadomienie jest skuteczne także w przypadku niewskazania rachunku bankowego;
2. zawiadamia dłużnika o zajęciu jego wierzytelności z rachunku bankowego, doręczając mu odpis zawiadomienia skierowanego do banku, o zakazie wypłat z rachunku bankowego1
Dotychczas, banki były zobligowane do bezzwłocznego przekazania wierzycielowi zajętej kwoty. Jednakże zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 889 § 1 k.p.c. zawiadomienie skierowane do banku nie zawiera już zobowiązania do przekazania środków pieniężnych z zajętego rachunku, a jedynie zakazuje wypłat z rachunku bankowego dłużnika bez zgody komornika.
Co istotne, zgodnie z nowym brzmieniem art. 889 2 k.p.c. Bank przekazuje środki pieniężne z zajętego rachunku na rachunek bankowy komornika niezwłocznie po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zajęciu.2 W związku z powyższym, bank nie przekaże zajętych środków pieniężnych niezwłocznie, procedura przekazania wydłuży się o siedem dni, w ciągu których dłużnik będzie miał możliwość podjęcia działań przeciwko prowadzonej egzekucji np. poprzez wniesienie powództwa o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, co znacznie wpłynie na przedłużenie procesu odzyskiwania należności przez komornika.
Proces postępowania egzekucyjnego oraz windykacji należności znacznie się wydłuży nie tylko w związku z przytoczonymi powyżej zmianami na gruncie nowelizacji Kodeksu Postępowania Cywilnego. Należy mieć również na uwadze proponowane zmiany w ustawie o komornikach sądowych, które będą dotyczyły wydłużenia terminu przekazania wierzycielowi środków wyegzekwowanych z rachunku bankowego dłużnika do czternastu dni (zamiast obowiązujących obecnie dni czterech).
Spod wskazanych powyżej regulacji, ustawodawca wyłączył jedynie świadczenia pieniężne dotyczące egzekucji bieżących alimentów lub rent – z uwagi na konieczność zapewnienia osobom uprawnionym niezbędnych środków pieniężnych. Zgodnie z uzasadnieniem ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw W tych sprawach komornik ma przekazywać wierzycielowi wyegzekwowane należności niezwłocznie.
Podsumowując rozważania dotyczące zmian w egzekucji należności z rachunku bankowego dłużnika, warto przytoczyć także uzasadnienie ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, w którym wskazano, iż Konieczne jest (…) wprowadzenie rozwiązań umożliwiających, z jednej strony podjęcie przez dłużnika obrony przed egzekucją, a z drugiej strony uniemożliwiających dłużnikowi uchylenie się od egzekucji przez rozporządzenie środkami zgromadzonymi na zajętym rachunku. Omówione zmiany w zakresie przekazywania wyegzekwowanych środków pieniężnych wierzycielowi oraz wzmocnienie praw dłużnika może znacznie wpłynąć na efektywność egzekucji wierzytelności.
***
1 i 2 Kodeks Postępowania Cywilnego Dz.U.2018.1360 t.j. z dnia 2018.07.16
