Rządowy program “Polski Ład” został ogłoszony 15 maja 2021 roku, w formie udostępnionej mediom ponad 100-stronicowej prezentacji. Mimo swojej dużej objętości stanowi on zbiór dość ogólnych pomysłów, czasem haseł, które zgodnie z zapewnieniami rządu mają być w kolejnych miesiącach konkretyzowane w postaci projektów aktów prawnych (ustaw, rozporządzeń). 
Przedmiotem poniższego opracowania jest analiza planowanych w "Polskim Ładzie" zmian podatkowych - pod kątem firm i osób zatrudnionych w branży IT.
Mimo, że od ogłoszenia programu upłynął miesiąc - nadal nie ma projektów ustaw. W opracowaniu opieram się więc na doniesieniach prasowych, a także informacjach uzyskanych bezpośrednio z Ministerstwa Finansów. Artykuł będzie aktualizowany w miarę pojawiania się konkretnych rozwiązań prawnych i informacji.

SKŁADKA ZDROWOTNA DLA OSÓB NA B2B

Największą zmianą negatywną dla podatników ma być wprowadzenie nowych zasad liczenia, uiszczania i rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne. 

Do tej pory składka zdrowotna miała stałą wysokość (aktualizowaną raz w roku) i nie zależała zasadniczo od tego ile podatnik w danym miesiącu, czy roku, faktycznie zarobił. Dodatkowo można ją było w dużej części odliczyć od podatku dochodowego PIT. Stawka składki wynosi co prawda już teraz 9%, ale liczy się ją od podawanej przez GUS kwoty przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, która jest stała przez cały rok i równa dla wszystkich podatników.

Przykładowo, składka na 2021 rok wynosi 381,81 zł miesięcznie. Od PIT można odliczyć ponad 86% tej kwoty, a więc 328,78 zł miesięcznie. 

„Polski Ład” ma zmienić podstawę obliczania składki: ma nią być faktyczny dochód (przychód minus koszty uzyskania przychodu) osiągany przez konkretnego podatnika. Nie będzie już zatem jednej stałej kwoty składki dla wszystkich, lecz każdy będzie płacił 9% osiągniętego przez siebie dochodu

Ponadto „Polski Ład” ma też całkowicie odebrać możliwość odliczenia składki zdrowotnej od PIT. Na razie nie jest jasne, czy składka będzie stanowić koszt uzyskania przychodu podatnika (co istotnie łagodziłoby skutki reformy), ale też nie ma żadnych sygnałów, by takie rozwiązanie było brane pod uwagę.

Innymi słowy, od 2022 roku planowane jest de facto wprowadzenie dodatkowego podatku dochodowego (9%), płaconego obok dotychczasowego PIT. Wydaje się przy tym, że składka zdrowotna ma być obliczana już od pierwszej zarobionej złotówki (czyli nie ma uwzględniać kwoty wolnej od podatku – por. dalej). 

Nadal nie jest jasne, czy i jak na wysokość składki będzie wpływało stosowanie przez danego podatnika ulgi IP Box. Polega ona na tym, że u podatnika wyodrębnia się niejako dwa dochody – dochód opodatkowany stawką 5% IP Box i pozostały dochód z działalności gospodarczej. Jeżeli podstawą wymiaru składki zdrowotnej miałby być tylko dochód pozostały, to po zakończeniu roku podatnik stosujący IP Box powinien otrzymać odpowiedni zwrot składki zdrowotnej zapłaconej od całego dochodu. Nie wiadomo jeszcze, czy i jak ta kwestia zostanie rozwiązana.

Nie wiadomo też, jaką składkę zdrowotną zapłacą wspólnicy spółek cywilnych, jawnych i komandytowych. W tej chwili muszą oni płacić składki od każdej spółki (czyli 381,81 zł x liczba spółek). Nie jest jasne od jakiego dochodu miałaby być opłacana składka (od dochodu w spółce? ryczałtowo, jak teraz? wcale?), ani czy mogłaby być odliczana (już teraz np. komandytariusz nie ma możliwości odliczenia składki od podatku ani od dochodu).  

Prawdopodobnym efektem zmian będzie presja płacowa na pracodawców zatrudniających osoby zarabiające brutto powyżej 6 tys. zł miesięcznie.

Planowany termin publikacji projektów przepisów: połowa czerwca 2021 roku

OBCIĄŻENIA UMÓW O PRACĘ

Brak odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne ma też dotyczyć podatników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Co prawda już dzisiaj płacą oni składkę w wysokości 9% dochodu, ale ponad 85% (7,75% dochodu) mogą odliczyć od swojego podatku. 

Nowe zasady spowodują, że efektywna stawka opodatkowania dla zarabiających poniżej 120 tys. zł rocznie wyniesie nie 17 %, a 24,75 %, a dla lepiej zarabiających powyżej 120 tys. zł, nadwyżka zostanie opodatkowana nie stawką 32%, lecz 39,75 %. 

Prawdopodobnym efektem zmian będzie presja płacowa na pracodawców zatrudniających osoby zarabiające brutto powyżej 6 tys. zł miesięcznie.

Planowany termin publikacji projektów przepisów: połowa czerwca 2021 roku

KWOTA WOLNA

Zmiana ma dotyczyć zarówno podatników na umowach o pracę (zlecenia, dzieło), jak i prowadzących działalność gospodarczą (raczej wyłącznie opodatkowanych wg. skali, nie liniowo – choć tu komunikaty nieco się różnią). 

Obecnie kwota wolna zależy od poziomu dochodów – w przedziale 13-85 tys. zł wynosi 3089 zł, i maleje do 0 zł w przypadku osiągania rocznych dochodów powyżej 127 tys. zł.

Nowa kwota wolna ma wynosić dla wszystkich 30 tys. zł rocznie, co oznacza, że dopiero dochód powyżej tej kwoty miałby podlegać opodatkowaniu.

W praktyce będzie to oznaczać, że osoba zarabiająca ok. 2,5 tys. zł brutto miesięcznie nie zapłaci podatku od wynagrodzenia.

Dla lepiej zarabiających (ponad ok. 6 tys. zł brutto miesięcznie) jednak ta zmiana będzie niemal niezauważalna. Wynika to z braku możliwości odliczania od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne i obliczanie jej od całego dochodu (por. uwagi wyżej).

Planowany termin publikacji projektów przepisów: wrzesień 2021 roku

PRÓG PODATKOWY 120 TYS. ZŁ

Dotyczy osób na UoP i B2B płacących podatek według skali (nie liniowo) – a więc wg stawki 17% i 32%. W tej chwili próg wynosi 85.528 zł. Do tej kwoty podatnik płaci PIT 17%, a po jej przekroczeniu – od nadwyżki – 32%.

W przyszłości próg ma zostać podwyższony o 35 tys. zł.

Planowany termin publikacji projektów przepisów: wrzesień 2021 roku

CIT ESTOŃSKI

CIT estoński polega na opodatkowaniu w zasadzie tylko wypłat i świadczeń spółki na rzecz wspólników. Jeżeli wypłat nie ma i spółka cały dochód reinwestuje – nie płaci CIT. Ten system spółka wybiera na 4 lata i może kontynuować w kolejnych okresach, o ile spełnia warunki.

Opodatkowanie wspomnianych wypłat CIT-em estońskim jest jednak wyższe niż w systemie zwykłym i wynosi (łącznie CIT spółki + PIT wspólnika) od 25 do 30%.

Dzisiaj CIT estoński dotyczy tylko spółek z o.o. i S.A., które nie przekraczają rocznie 100 mln zł przychodów.

Zapowiadane jest zniesienie wielu ograniczeń, np. limitu przychodów rocznych (dzisiaj 100 mln zł), czy minimalnego progu inwestycji w firmie (dzisiaj 15% wartości środków trwałych co dwa lata). Ma to dotyczyć także spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych. Nie wiadomo czy też prostej spółki akcyjnej.

Planowany termin publikacji projektów przepisów: wrzesień 2021 roku

ULGA B+R I IP BOX

Ulga B+R polega (w uproszczeniu) na podwójnym rozliczaniu w PIT i CIT kosztów zatrudnienia osób na umowie o pracę, zlecenia i o dzieło. Jeśli firma zatrudnia pracownika B+R za 10 tys. zł, to może w kosztach podatkowych rozliczyć 20 tys. zł.

Interpretacje potwierdzają, że ulgę można stosować w firmach IT i że działalnością B+R jest także działalność gospodarcza polegająca na tworzeniu programów komputerowych.

IP Box to 5% stawka podatku PIT lub CIT, którą może stosować firma sprzedająca prawa autorskie do programu komputerowego (a także inne prawa IP, które w tym opracowaniu pomijam).

Dzisiaj nie jest możliwe łączenie tych ulg w jednym roku podatkowym – w odniesieniu do tych samych projektów (tego samego dochodu). Nie można zatem zastosować podwójnych kosztów, a następnie pozostały dochód opodatkować stawką 5%.

MF zapowiada zmiany pozwalające łączyć obie ulgi.

Planowany termin publikacji projektów przepisów: nieznany, prawdopodobnie wrzesień 2021 roku

INNE ULGI INNOWACYJNE, NA KONCENTRACJĘ, IPO, VC

Zmiany na etapie koncepcyjnym w MF.

Planowany termin publikacji projektów przepisów: wrzesień 2021 roku

RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH

Jest to podatek od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Płaci się go od przychodu (czyli nie ma tu kosztów uzyskania przychodu).

Dzisiaj dla programistów i informatyków stawka wynosi 15%. Dla niektórych usług (osób, które nie zajmują się wprost programowaniem, czyli tworzeniem kodu, lecz wykonują czynności projektowania, analityczne, dokumentacyjne, niektórzy testerzy i researcherzy) stawka może (po uzyskaniu potwierdzenia w GUS) wynosić nawet 8,5%.

Podobno rozważane jest obniżenie stawki podatku dla programistów z 15% do 12%. Nadal dla niektórych usług IT (ale nie programowania) będzie to 8,5%. 

Podobno też składka zdrowotna ryczałtowców ma być tak, jak dzisiaj stała w ciągu roku (nie ma być obliczana od dochodu czy przychodu podatnika) i ma wynosić ok. 500 zł miesięcznie.

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu:

Paweł Kuźmiak, doradca podatkowy, partner DSK, p.kuzmiak@dsk-kancelaria.pl