Nowelizacja Polskiego Ładu – PŁ 2.0

W obliczu nadchodzących zmian chcemy zwrócić szczególną uwagę, że wybór opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (formy mocno promowanej na przełomie roku przez rząd) może okazać się mniej opłacalny w skali całego roku od zasad ogólnych.

Niestety zmiany zarówno skali podatkowej,  jak i  innych zmian podatkowych nie mogliśmy przewidzieć zarówno my, jak i przedsiębiorcy, którzy wybrali już jako formę opodatkowania na 2022 rok podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.        

W związku ze zmianą skali podatkowej, która ma dotyczyć opodatkowania dochodów osiągniętych w 2022 roku, uchwalona przez Sejm nowelizacja umożliwia jednak podatnikom, którzy w 2022 roku opodatkowują swoje dochody podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ponowny wybór skali podatkowej. 

Aby w pełni ocenić czy ten wybór będzie dla Was skuteczny zachęcamy do kontaktu ze specjalistami, którzy pomogą ocenić i doradzą, którą formę wybrać i kiedy tego dokonać.

NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY 

1. Nowa skala podatkowa.

Najważniejszą ze zmian tzw. Polskiego Ładu 2.0 jest modyfikacja skali podatkowej. 

Została ona wyraźnie zmieniona, a wraz z tą zmianą ulegnie przeliczeniu kwota zmniejszająca podatek. Nowelizacja obejmie obniżenie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych w pierwszym przedziale skali podatkowej z 17% do 12%.

– do 120 000 zł podatek będzie wynosił teraz 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3 600 zł

– ponad 120 000 zł podatek wyniesie 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł.                                                        

Bez zmian pozostanie wysokość kwoty wolnej od podatku – 30 000 zł. 

Niemniej jednak, w wyniku obniżenia stawki do 12% w pierwszym przedziale skali podatkowej zmianie ulegnie również kwota zmniejszająca podatek. Kwota zmniejszająca podatek wyniesie 3 600 zł (30 000 zł x 12% = 3 600 zł). Zmiana kwoty zmniejszającej podatek na 3 600 zł przełoży się również na kwotę obniżającą miesięczną zaliczkę na podatek. 

W ten sposób od 1 lipca 2022 roku 1/12 tej kwoty stosowana przez płatników przy obliczaniu zaliczki na podatek wyniesie 300 zł miesięcznie (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3 600 zł → 300 zł). 

Przepisy we wskazanym zakresie wejdą w życie 1 lipca 2022 roku jednak będą miały zastosowanie także do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 roku.

2. PIT-2

Za rewolucyjne należy uznać także zmiany w zasadach związanych ze stosowaniem przez płatników przy obliczaniu zaliczki na podatek 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. 

Zmiany te  nastąpią jednak dopiero 1 stycznia 2023 roku. 

W związku z tymi zmianami, od nowego roku podatnik zamiast jednego płatnika będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek, składając każdemu z nich oświadczenie PIT-2 w którym wskaże, czy płatnik będzie uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą: 

 – 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł), 

 – 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł), czy 

 – 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł). 

Podatnik będzie mógł złożyć takie oświadczenie o zastosowaniu pomniejszenia – jednak nie więcej niż trzem płatnikom. Obecnie nie ma takiej możliwości, gdyż tylko jeden płatnik ma prawo do potrącania kwoty zmniejszającej podatek. 

Dodatkowo ważnym aspektem jest to, że podatnik będzie miał możliwość złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym, jeżeli przewiduje, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu skalą podatkową nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł. Podatnik jednak zgodnie z projektowanymi przepisami obowiązany będzie niezwłocznie wycofać ten wniosek, jeżeli stwierdzi, że wysokość tych dochodów przekroczy tę kwotę.

3. Zaliczki 

Ustawodawca od 1 lipca 2022 roku zlikwidował obowiązek nakładany na płatników dotyczący podwójnego naliczania list płac zgodnie z zasadami przed Polskim Ładem i po Polskim Ładzie. Wynika to z projektu ustawy. Ustawodawca wskazał w tym miejscu, że uchylony zostanie art. 53a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Oznacza to, że można zapomnieć o słynnym już mechanizmie rolowania zaliczek. Nie będzie się go stosowało już do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 lipca 2022 roku. W ten sposób wyeliminowane zostanie u niektórych podatników ryzyko dużych dopłat podatku w rocznym zeznaniu PIT za 2022 rok.                        

4. Likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej

Ustawodawca od 1 lipca 2022 roku uchylił przepisy dotyczące stosowania ulgi dla klasy średniej. Jej likwidację ma zrekompensować obniżenie stawki podatku z 17% do 12% o którym mowa w pkt. 1 niniejszego opracowania.

Ulga ta została zlikwidowana z mocą wsteczną od 1 stycznia 2022 roku, co oznacza, iż nie będzie miała zastosowania w rozliczeniu podatku w zeznaniu PIT za 2022 rok. Jeżeli jednak u podatnika uprawnionego do tej ulgi podatek należny za 2022 rok wynikający z zeznania będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za 2022 rok, właściwy naczelnik urzędu skarbowego zwróci podatnikowi kwotę tej różnicy. 

Hipotetyczny podatek należny umożliwia zatem ustalenie, czy podatnik nie stracił na zmianach wprowadzonych w trakcie roku podatkowego, i stanowi podstawę do dokonania „zwrotu kwoty różnicy”. Czynność ta będzie dokonywana z urzędu, bez wniosku podatnika, w trybie bezdecyzyjnym.

MOŻLIWOŚĆ ZMIANY FORMY OPODATKOWANIA

1. Zamiana ryczałtu na skalę podatkową

Polski Ład 2.0 przewiduje dla przedsiębiorców będących w 2022 roku tzw. ryczałtowcami możliwość zamiany ryczałtu ewidencjonowanego na skalę podatkową. 

Wprowadzenie takiego rozwiązania podyktowane jest obniżeniem w trakcie roku stawki podatku obowiązującej w pierwszym progu skali podatkowej z 17% na 12%, które może spowodować, że dla części ryczałtowców przejście na skalę podatkową w 2022 roku okaże się korzystne. 

1.1. Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku.

Zgodnie z uchwaloną nowelizacją, podatnicy osiągający w 2022 roku przychody, które przed 1 lipca 2022 roku opodatkowane były ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą mogli w terminie do 22 sierpnia 2022 roku złożyć oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia 2022 roku ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Podatnicy, którzy złożą takie oświadczenie, po zakończeniu roku obowiązani będą złożyć dwa zeznania roczne, tj.: 

– PIT- 28, w którym wykażą przychody osiągnięte od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 roku, oraz 

– PIT-36, w którym wykażą dochody osiągnięte w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 roku.

Oznacza to, że zobowiązany będzie prowadzić dwie ewidencje:

– Ewidencję przychodów – w celu rozliczenia przychodów za okres od stycznia do czerwca;

– KPiR – w celu rozliczenia dochodów za okres od lipca do grudnia.

Zmiana formy opodatkowania w trakcie roku z ryczałtu na skalę podatkową obowiązuje również w kolejnych latach, chyba że podatnik zdecyduje się na ponowną zmianę formy opodatkowania w nowym roku.

Składki ZUS – Przechodząc z ryczałtu na skalę od lipca, w ZUS DRA za lipiec podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest minimalne wynagrodzenie, czyli 3010 zł. Generując ZUS DRA za sierpień, podstawą wyliczenia składki zdrowotnej będzie dochód (przychody – koszty) z lipca.

1.2. Zmiana formy opodatkowania po zakończeniu roku.

Decydując się na skalę jako formę opodatkowania na cały 2022 rok, ryczałtowcy będą dokonywali tego wyboru po jego zakończeniu, składając za ten rok w ustawowym terminie PIT-36. Wówczas do końca 2022 roku, czyli w trakcie jego trwania, nadal będą mieli obowiązek na dotychczasowych zasadach obliczać i wpłacać ryczałt ewidencjonowany. W zeznaniu PIT-36 ryczałtowcy wykażą dochód z działalności gospodarczej obliczony na zasadach obowiązujących podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów. W tym celu będą zobowiązani zaprowadzić i uzupełnić księgę podatkową. Dokonanie wyboru skali podatkowej na 2022 rok w trybie złożenia zeznania rocznego PIT-36 będzie dotyczyć tylko tego roku. 

Zatem w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 roku (30 kwietnia w 2023 roku to niedziela) podatnicy będą mogli podjąć decyzję co do formy opodatkowania tych dochodów (przychodów). Jeśli jednak podatnik złoży w ustawowym terminie PIT-28, w którym wykaże przychody opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, to nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej dla opodatkowania tych samych przychodów.

Jednak podatnik, który również w 2023 roku nie będzie chciał stosować opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będzie musiał w ustawowym terminie (art. 9 ust. 1 i 1b ustawy o ryczałcie) złożyć oświadczenie na piśmie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania albo oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy PIT.

Konsekwencje:

Decydując się na analizowaną zmianę, ryczałtowcy powinni dobrze przemyśleć moment podjęcia tej decyzji. Pierwsze z zaprezentowanych rozwiązań, poza koniecznością złożenia za ten rok dwóch zeznań podatkowych, uniemożliwi im bowiem korzystanie z przywilejów podatkowych przewidzianych dla przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej przez cały rok. Chodzi tu np. o ewentualne wspólne rozliczenie z małżonkiem. Takie rozliczenie, poza obniżoną stawką podatku w pierwszym progu skali, może również dać dodatkowe korzyści, a jest niedostępne dla osób, które przez część roku rozliczały się z fiskusem ryczałtem (wyjątek dotyczy sytuacji, w których PIT-28 jest zerowy). Natomiast gdy ryczałtowiec decyzję o wyborze skali podejmie dopiero w rozliczeniu rocznym, będzie mógł bezpiecznie korzystać ze wskazanych opcji zaoszczędzenia na PIT.

2. Zmiana formy opodatkowania z podatku liniowego na skalę na 2022 rok.

Podatnicy opodatkowani liniowo będą mogli po zakończeniu 2022 roku dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych dochodów. Wyboru tego będą mogli oni dokonać w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 rok. W zeznaniu tym podatnicy będą obowiązani wykazać dochody, które w trakcie 2022 roku opodatkowywali podatkiem liniowym. Zatem w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 roku (30 kwietnia w 2023 roku to niedziela), podatnicy będą mogli podjąć decyzję co do formy opodatkowania tych dochodów. Jeśli jednak podatnik złoży w ustawowym terminie PIT-36L, nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej.

3. Odliczanie składek zdrowotnych “liniowca” i “ryczałtowca”                               

Polski Ład 2.0 przywrócił możliwość uwzględniania składki zdrowotnej w rachunku podatkowym dla przedsiębiorców, ale nie wszystkich i nie w kształcie funkcjonującym do końca 2021 roku.                              

Nowe rozwiązanie będzie dotyczyć tzw. liniowców oraz opłacających podatek dochodowy ryczałtem.

– Liniowcy zyskają możliwość odliczenia od dochodu lub zaliczenia do firmowych kosztów podatkowych zapłaconych przez nich składek na ubezpieczenie zdrowotne (własne oraz osoby współpracującej) z tytułu działalności opodatkowanej w tej formie – nie więcej jednak niż 8.700 zł w skali roku. Na mocy przepisów przejściowych liniowcy będą mogli obniżyć o składki zdrowotne zaliczki na PIT już za czerwiec lub II kwartał 2022 roku, uwzględniając przy tym te zapłacone przed wejściem w życie nowelizacji, czyli przed 1 lipca br. 

– Prawo do rozliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych nowelizacja przewiduje także dla przedsiębiorców opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W ich przypadku będą one w rachunku podatkowym uwzględniane w formie zmniejszenia przychodów firmowych o 50% składek zapłaconych w roku podatkowym (własnych i za osobę współpracującą) z tytułu prowadzenia działalności opodatkowanej w tej formie. Z przepisów przejściowych wynika, że ryczałtowcy obniżenia tego będą dokonywali począwszy od ryczałtu należnego za czerwiec 2022 roku albo II kwartał 2022 roku, uwzględniając przy jego obliczaniu również składki zdrowotne zapłacone przed 1 lipca br.

W związku z nowelizacja przepisów pracownicy bedą obowiązani składać szereg wniosków i oświadczeń znacząco wpływających na wiliczenie wysokości otrzymywanego wynagrodzenia. Polski Ład 2.0 wprowadza w tej kwestii uporządkowanie, wskazując wprost  jakie wnioski może złożyć pracownik. W tym zakresie Ministerstwo Finansów opracuje i opublikuje w Biuletynie Informacji publicznej wzór oświadczenia dla podatnika, na podstawie którego będzie naliczany podatek lub będą stosowane zwolnienia i ulgi. Wzór ten będzie dotyczył zarówno wniosków jak i oświadczeń, o których mowa w poszczególnych artykułach ustawy o PIT:

– art. 31b ust. 1 – kwota zmniejszająca podatek w wysokości 1/12 (PIT-2);

– art. 32ust. 3 – oświadczenie o wspólnym opodatkowaniu dochodów małżonków albo osób samotnie wychowujących dzieci;

– art. 32 ust. 6 – wniosek o obliczanie podatku osób do 26. roku życia oraz o niestosowaniu miesięcznych kosztów uzyskania przychodów (podstawowych i podwyższonych);

– art. 32 ust. 7 – oświadczenie o stosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów;

– art. 32ust. 8 – wniosek o rezygnacji ze stosowania kosztów uzyskania przychodów 50%.

Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika, z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8.