11 września br. Sejm uchwalił projekt nowej ustawy Prawo zamówień publicznych, szeroko dyskutowanej na rynku zamówień. Ponadto uchwalono również odrębną ustawę, wprowadzającą nowe p.z.p. Teraz obydwa projekty trafią do Senatu, który zajmie się nimi na posiedzeniu rozpoczynającym się 25 września br. W przypadku wprowadzenia przez Senat poprawek, projekt trafi znów do Sejmu, który zapewne zajmie się nim już po wyborach. Według planów, nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2021 roku. Co się zmieni?

Uproszczona procedura

Wprowadzona ma zostać procedura uproszczona dla zamówień o mniejszej wartości, poniżej tzw. progów unijnych, a także w innych trybach i konkursach.

Wymagane warunki umowne – waloryzacja

Nowa ustawa przewiduje obowiązkowe wprowadzenie w umowach, których przedmiotem są roboty budowlane lub usługi, a które zawierane są na okres dłuższy niż 12 miesięcy, postanowień obejmujących zasady waloryzacji. Jest to pokłosie głośnego ostatnio tematu, podnoszonego przez wykonawców robót, tj. nierentowności kontraktów zawieranych w ostatnich latach, niejednokrotnie prowadzącej wręcz do rażących strat. Powodem jest drastyczny wzrost kosztów, do którego doszło już po zawarciu umów o zamówienie publiczne, a skutkiem – coraz częstsze zrywanie kontraktów w trakcie realizacji. Nowa ustawa wymaga, aby w umowach wprowadzone zostały regulacje dotyczące zmiany wynagrodzenia, przysługującego wykonawcy w sytuacji wystąpienia wzrostu kosztów.

Klauzule niedozwolone

Wprowadzony ma zostać katalog klauzul niedozwolonych (tzw. abuzywnych), które naruszają równowagę stron stanowią o nadmiernie uprzywilejowanej pozycji zamawiającego.

Ograniczenia w karach umownych

Nowa ustawa nakazuje wprowadzenie w umowie limitu kar umownych, które będą mogły zostać nałożone na wykonawcę. Zakazane ma być natomiast wprowadzanie kar umownych za opóźnienie (czyli przesunięcia czasowe niezawinione przez wykonawcę).

Zmiany w postępowaniu przed KIO i zaskarżaniu orzeczeń

Zasadą ma być orzekanie przez KIO w składach trzyosobowych. Obniżona ma zostać także opłata od skargi na orzeczenie KIO (z obecnej pięciokrotności do trzykrotności wysokości opłaty wniesionej do KIO). Sam termin na wniesienie skargi wydłużony ma zostać z 7 do 14 dni. Wyznaczony ma zostać jeden sąd do spraw zamówień publicznych, którym ma być Sąd Okręgowy w Warszawie.

Ponadto w projekcie przewidziano wprowadzenie ugodowego rozwiązywania sporów, powstałych pomiędzy zamawiającym a wykonawcą w trakcie realizacji zamówienia. Koncyliacją zajmował się będzie Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej RP, co ma stanowić szybszą i tańszą ścieżkę rozwiązywania sporów, aniżeli ma to miejscy w przypadku drogi sądowej

Inne zmiany

Wśród projektowanych zmian znalazły się również:

  •  wprowadzenie zaliczek i częściowych płatności przy dłuższych umowach,
  •  zmniejszenie maksymalnej wysokości gwarancji należytego wykonania umowy i wadiów,
  •  wzmocnienie roli Prezesa UZP, który publikować ma postanowienia umowne sprzeczne z p.z.p. oraz wyjaśniać wątpliwości interpretacyjne, a także brać udział w przygotowywaniu i propagowaniu dobrych praktyk oraz wzorów dokumentów dla wsparcia zamawiających,
  •  uruchomienie specjalnej infolinii, przeznaczonej dla zamawiających i wykonawców.

Rynek zamówień publicznych po zmianach

Nowe przepisy mają zwiększyć konkurencyjność na rynku zamówień publicznych oraz prowadzić lepszego zrównoważenia pozycji zamawiającego i wykonawcy, a także poprawić płynność finansową wykonawców. Ich celem jest również poprawa efektywności, poprzez odejście od praktyki wybierania ofert najtańszych, na rzecz tych lepszej jakości i bardziej efektywnych w dłuższej perspektywie czasowej.

Jeśli ustawa w obecnym kształcie zostanie ostatecznie uchwalona przez Parlament i podpisana przez Prezydenta, czas pokaże, na ile planowane zmiany okażą się efektywne w praktyce. Skala wprowadzanych zmian jest jednak bardzo duża, stąd zarówno wykonawcy, jak i zamawiający, mają wiele obaw związanych z wejściem w życie nowej ustawy. Jej wdrożenie wymaga ponadto zaktualizowania i dostosowania ponad 70 innych ustaw. Istotne będą również przepisy przejściowe, których właściwa rekonstrukcja i interpretacja przesądzać będą o zastosowaniu starych bądź nowych przepisów.

Kancelaria DSK na bieżąco śledzi postęp prac legislacyjnych i treść projektowanych zmian, aby zapewnić Klientom płynne dostosowanie i wdrożenie planowanych zmian.

***

Kontakt

Marta Dziewulska: m.dziewulska@dsk-kancelaria.pl