Minimalna stawka godzinowa

W dniu 17 sierpnia 2016 r. opublikowano ustawę z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw ¹. Na mocy tej nowelizacji w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę ² wprowadzono zmiany istotne z punktu widzenia zarówno zawartych już, jak i przyszłych umów, tj.:

1.  wprowadzono zmiany w zakresie minimalnego wynagrodzenia za pracę,
2.  wprowadzono niefunkcjonującą wcześniej w przepisach minimalną stawkę godzinową za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług.

DEFINICJA

Zgodnie z dodanym nowelizacją pkt 1b w art. 1 Ustawy, przez „przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi” rozumie się:

1. osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniającą pracowników lub niezawierająca umów ze zleceniobiorcami albo
2. osobę fizyczną niewykonującą działalności gospodarczej – która przyjmuje zlecenie lub świadczy usługi na podstawie umów, o których mowa w art. 734 [umowa zlecenia] i art. 750 [umowa o świadczenie usług] ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 i 585), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”, na rzecz przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

WYSOKOŚĆ STAWKI MINIMALNEJ I SPOSÓB JEJ USTALENIA

Zgodnie z art. 7 ust. 1 nowelizacji, wysokość wprowadzanej minimalnej stawki godzinowej w roku 2017 r. ustalono na kwotę wynikającą ze zwaloryzowania kwoty 12 zł o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonej na rok 2017 przez wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującą w roku 2016 (przy czym kwotę tę zaokrągla się do pełnych dziesiątek groszy w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 5 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 5 i więcej groszy podwyższa się do pełnych dziesiątek).

W przypadku umów zlecenia i umów o świadczenie usług, wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej ustalonej zgodnie z Ustawą.

Jeśli natomiast wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej, przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi przysługuje wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej ustalonej zgodnie z art. 2 ust. 3a, 3b i 5. Natomiast jeżeli kilka osób przyjmuje zlecenie lub zobowiązuje się świadczyć usługi, każdej z tych osób przysługuje wynagrodzenie ustalone w ww. sposób ³.

POTWIERDZENIE LICZBY GODZIN

Jednocześnie, w samej umowie zlecenia lub o świadczenie usług, strony określają sposób potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Jeśli jednak strony w umowie nie określą sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług, w terminie poprzedzającym termin wypłaty wynagrodzenia.

Jeżeli natomiast umowa nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, przedsiębiorca albo inna jednostka organizacyjna, przed rozpoczęciem wykonania zlecenia lub świadczenia usług, potwierdza przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej ustalenia co do sposobu potwierdzania liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług.

W przypadku braku takiego potwierdzenia stosuje się odpowiednio ww. przedłożenie informacji o liczbie godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług. Ww. zasad nie stosuje się jednak do wykonujących zlecenie lub świadczących usługi na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych ⁴. W takim przypadku pracodawca użytkownik, na rzecz którego jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi, prowadzi ewidencję liczby godzin wykonania zlecenia lub świadczenia usług ³. 

WYŁĄCZENIE

Co istotne, nowych regulacji nie stosuje się do umów zlecenia i o świadczenie usług, jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne, przez które należy rozumieć wynagrodzenie uzależnione od wyników:

1. uzyskanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi w ramach wykonania zlecenia lub świadczenia usług lub
2. działalności przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, na rzecz których jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi– takich jak liczba zawartych umów, wartość zawartych umów, sprzedaż, obrót, pozyskane zlecenia, wykonane usługi lub uzyskane należności.

Wyłączenie to nie będzie więc obejmowało przypadków, w których wykonanie zlecenia lub świadczenie usług w konkretnym miejscu lub czasie wynika z umowy bądź istoty zlecenia lub usługi (nawet jeśli w umowie wskazanych zostanie kilka lokalizacji, których dotyczyć ma usługa, a kolejności i czasie realizacji decydować ma sam zleceniobiorca).

ZAKAZ ZRZECZENIA

Co więcej, art. 8a ust. 4 nowelizacji wprost zakazuje zrzeczenia się przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi prawa do wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej albo przenieść prawa do tego wynagrodzenia na inną osobę.

ZMIANY W PRAWIE ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Ponadto przedmiotową nowelizacją (art. 4) dokonano również zmian w przepisach ustawy prawo zamówień publicznych:

1. w zakresie podejrzenia rażąco niskiej ceny lub kosztu, zgodnie z nowym brzmieniem art. 90 ust. 1 pkt 1 p.z.p., zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych, wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki godzinowej – zmiana ta weszła w życie z dnie 1 września 2016 r.;
2. umowa zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy zawiera postanowienia o zasadach wprowadzania odpowiednich zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, m.in. w przypadku zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę ⁵, jeżeli zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę – ta zmiana weszła w życie 1.09.2016 r.

W nowelizacji uregulowano również związaną ze zmianami możliwość waloryzacji wynagrodzenia w zamówieniach publicznych.  W razie ustalenia albo zmiany wysokości minimalnej stawki godzinowej, jeżeli będzie to miało wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego realizowanego na podstawie umowy zawartej w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wszczętego przed dniem 1 września 2016 r., każda ze stron umowy, w terminie nie dłuższym niż do dnia 31 grudnia 2016 r., może zwrócić się do drugiej strony z pisemnym wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia.

Niezawarcie w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku, porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia uprawnia każdą ze stron do rozwiązania umowy z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia. Jednak w przypadku inwestycji, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 134 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ⁶, odpowiednia zmiana wynagrodzenia nie może spowodować powiększenia wartości kosztorysowej inwestycji określonej przy rozpoczęciu ich realizacji, a wykonawca nie jest uprawniony do rozwiązania umowy w sytuacji, gdy żądanie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia spowodowałoby powiększenie wartości kosztorysowej inwestycji.

WEJŚCIE W ŻYCIE

Zmiana w zakresie wprowadzenia stawki godzinowej, zgodnie z art. 15 Ustawy, wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Jednocześnie, zgodnie z art. 14 Ustawy, do umów zlecenia oraz umów o świadczenie usług, zawartych przed dniem wejścia w życie Ustawy i trwających w tym dniu stosuje się przepisy w brzmieniu nadaną Ustawą.

***

1.Dz. U. poz. 1265, zwaną dalej „nowelizacją”

2. tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r., poz. 2008 z późn. zm., powoływanej dalej jako „Ustawa”

3. dodany nowelizacją art. 8a ust. 1-3

4. Dz. U. z 2016 r. poz. 360

5. art. 142 ust. 5 pkt 2 p.z.p. w nowym brzmieniu

6. Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.