Od początku 2016 roku obowiązek w zakresie Jednolitego Pliku Kontrolnego musiały spełnić jedynie duże podmioty gospodarcze. Rok później spoczywał on już na średnich i małych przedsiębiorcach, a od początku 2018 roku będzie on obligatoryjny również dla mikroprzedsiębiorców.
CZYM JEST JEDNOLITY PLIK KONTROLNY ?
Jednolity Plik Kontrolny (zwany w skrócie: „JPK”) został wprowadzony artykułem 193a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja Podatkowa1. Na stronie Ministerstwa Finansów czytamy, że JPK to zestaw informacji o operacjach gospodarczych przedsiębiorcy za dane okresy roku podatkowego. Głównym celem wprowadzenia tego rodzaju rozwiązania jest skrócenie czasu kontroli podatkowej oraz poprawa jej wyników.
Przesyła się go wyłącznie w wersji elektronicznej. Dane są pobierane bezpośrednio z systemów finansowo-księgowych przedsiębiorstwa. JPK posiada określony układ i format, który ułatwia jego przetwarzanie. Składa się on z siedmiu struktur logicznych będącymi częściami składowymi JPK. Ich enumeratywne wyliczenie zostało opublikowane przez portal Ministerstwa Finansów.
STRUKTURY LOGICZNE JPK
| Struktura | Skrót | Opis |
| Struktura 1 | JPK_KR | Księgi rachunkowe |
| Struktura 2 | JPK_WB | Wyciągi bankowe |
| Struktura 3 | JPK_MAG | Magazyn |
| Struktura 4 | JPK_VAT | Ewidencja zakupu i sprzedaży VAT |
| Struktura 5 | JPK_FA | Faktury VAT |
| Struktura 6 | JPK_PKPIR | Podatkowa księga przychodów i rozchodów |
| Struktura 7 | JPK_EWP | Ewidencja przychodów |
Źródło: Ministerstwo Finansów
OD KIEDY I DO KIEDY?
Na wstępie warto zaznaczyć, że obowiązek dostarczania drogą elektroniczną JPK dotyczy tylko struktury czwartej, czyli JPK_VAT zawierającej ewidencję zakupu i sprzedaży VAT. Ten plik przedsiębiorcy muszą dostarczać do 25. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Największe podmioty dostarczają go do Ministerstwa Finansów już od 1 lipca 2016 roku. Jednak już od początku roku 2018 dostarczać będą musieli go obligatoryjnie również mikroprzedsiębiorcy. Pierwszą datą graniczną będzie 25 lutego 2018 roku kiedy to koniecznym będzie przekazanie Urzędowi Skarbowemu JPK_VAT za styczeń 2018 roku.
Ministerstwo Finansów wprowadzało obowiązek raportowania JPK stopniowo, aby w zależności od możliwości finansowych i organizacyjnych podmiotów w jak najmniej negatywny sposób odbiło to się na ich działalności.
TERMINY WPROWADZANIA JPK DO PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH O RÓŻNEJ WIELKOŚCI
| Wielkość przedsiębiorstwa | Obowiązkowa comiesięczna wysyłka JPK_VAT od: |
| Duże firmy | 1 lipca 2016 roku |
| Średnie firmy | 1 stycznia 2017 roku |
| Małe firmy | 1 stycznia 2017 roku |
| Mikro firmy | 1 stycznia 2018 roku |
KTO TO JEST MIKROPRZEDSIĘBIORCA?
Posiadanie statusu małego przedsiębiorcy bądź mikroprzedsiębiorcy budziło wątpliwości szczególnie na początku 2017 roku kiedy obowiązek raportowania JPK zaczynał obejmować wszystkie podmioty prowadzące działalność gospodarczą z wyjątkiem tych działających w skali mikro. Obecnie znaczenie tego tematu zmniejszyło się, jednak dla formalności warto wyjaśnić, że zgodnie z ustawą z dnia 02 lipca 2004 roku o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej2 za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
– zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników,
– jego obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekroczył równowartości 2 milionów euro, lub
– suma aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła równowartości 2 milionów euro.
JAK WYSYŁAĆ RAPORTY JPK?
Raporty JPK mogą być przekazywane wyłącznie drogą elektroniczną. Podmioty gospodarcze do tego zobligowane, przesyłają ewidencję zakupu i sprzedaży VAT w strukturze 4 raportu JPK za każdy miesiąc na serwery Ministerstwa Rozwoju i Finansów. Niezbędnym jest, aby przekazywane pliki były zakodowane w formacie zgodnym ze wskazaniami Ministerstwa, czyli w formacie XML.
Ministerstwo Finansów udostępniło arkusz kalkulacyjny z którego mogą korzystać przedsiębiorcy w celu składania raportów JPK. Jednak w praktyce wiele prywatnych podmiotów zajmujących się obsługą podatkowo – księgową sektora biznesowego przygotowało alternatywne aplikacje, często bardziej intuicyjne niż arkusz kalkulacyjny Ministerstwa Finansów.
Dla mikroprzedsiębiorców problemem może być jednak konieczność stosowania podpisu kwalifikowanego albo profilu zaufanego na platformie e-PUAP przy zatwierdzeniu wypełnionego raportu JPK. Wiążę się to z dodatkową wizytą w urzędzie a w przypadku podpisu kwalifikowanego z dodatkowym kosztem, który dla budżetu mikroprzedsiębiorców może być odczuwalny.
RAPORT KWARTALNY, ALE ROZLICZANIE CO MIESIĄC
Wiele wątpliwości budzi również kwestia podatników VAT rozliczających się z tego podatku kwartalnie. Tacy podatnicy nadal będą składali deklaracje co trzy miesiące, ale mimo takiego charakteru ich rozliczania z Urzędem Skarbowym nie ominie ich comiesięczna konieczność raportowania o swojej ewidencji sprzedaży i zakupu w postaci JPK. Będzie to dla tych podmiotów spore utrudnienie, bo niejako zmusi ich do prowadzenia takiej ewidencji na bieżąco, mimo że deklaracje VAT będą składali co trzy miesiące.
EWENTUALNE KONSEKWENCJE
Prowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego i regularne wysyłanie poprawnych raportów Ministerstwu Finansów zminimalizuje ryzyko ewentualnych kontroli i „najść” ze strony urzędników. Jednak brak dostarczenia JPK bądź ewentualne błędy w nim zawarte grożą sankcjami karnoskarbowymi. Taki stan rzeczy wynika bezpośrednio z art. 80 Kodeksu Karnego Skarbowego, gdzie określone jest, że niezłożenie informacji podatkowej traktowane jest jako przestępstwo skarbowe i podlega karze grzywny od 10 do 120 stawek dziennych. Warto zatem podjąć starania aby raporty JPK były składane bezbłędnie i w terminie.
¹ Dz.U.2017.201 t.j.
² Dz.U.2016.1829 t.j.
