Urlop wypoczynkowy jest świadczeniem, którego pracownik nie może się zrzec. W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części, pracownikowi przysługuje prawo do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego
Ekwiwalent za urlop stanowi więc pewien rodzaj rekompensaty pieniężnej dla pracownika za niezrealizowanie w pełni przysługującego mu uprawnienia. W praktyce często zdarza się, że pracownik nie wykorzystuje w pełni przysługującego mu urlopu, z powodu przebywania na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. W jakiej wysokości wypłacić ekwiwalent pracownikowi w takiej sytuacji? Przepisy przewidują ściśle określone mechanizmy obliczania wymaganych kwot.
OBLICZENIE PODSTAWY EKWIWALENTU
Ekwiwalent oblicza się biorąc pod uwagę stałe oraz zmienne składniki wynagrodzenia. Stałe składniki, czyli np. wynagrodzenie zasadnicze, określone w stałej, miesięcznej stawce, zalicza się do podstawy ekwiwalentu w wysokości obowiązującej w miesiącu nabycia do niego prawa, niezależnie w jakiej wysokości zostało ono faktycznie wypłacone pracownikowi. Przyjmuje się więc wynagrodzenie podstawowe oznaczone w umowie o pracę, w pełnej wysokości.
SKŁADNIKI ZMIENNE
Składniki zmienne, takie jak wynagrodzenie godzinowe, zmienne premie miesięczne czy dodatki za nadgodziny zalicza się do podstawy ekwiwalentu zależnie od okresu na jaki przysługują:
- gdy przysługują pracownikowi na okres nie dłuższy niż 1 miesiąc – przyjmuje się ich przeciętną wysokość z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nabywa on prawo do ekwiwalentu,
- gdy przysługują pracownikowi na okres dłuższy niż 1 miesiąc – przyjmuje się ich przeciętną wysokość z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nabywa on prawo do ekwiwalentu
EKWIWALENT ZA NIEWYKORZYSTANY URLOP
Jeżeli pracownik – np. z powodu zwolnienia lekarskiego – nie przepracował powyższych okresów ( odpowiednio 3 i 12 miesięcy) w pełni, konieczne jest uzupełnienie wypłaconego mu wynagrodzenia. W tym celu płaca jaką faktycznie uzyskał w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało mu wynagrodzenie, a tak otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w normalnym wymiarze pracy.
Wynik przeprowadzonych działań stanowi wysokość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jaki otrzymać powinien będący na zwolnieniu pracownik.
Podstawę prawną niniejszego opracowania stanowi rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop 1.
1.Dz. U. nr 2, poz. 14 ze zm.