Bony jednego i różnego przeznaczenia – nowe zasady opodatkowania VAT

CO TO JEST BON?

Nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa nowelizująca z dnia 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług; Dz.U. z 2018 r. poz. 2392) prawodawca wprowadził do ustawy o podatku od towarów i usług definicję bonu.

Przez bon rozumie się  instrument:

1. z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług  oraz

2. w przypadku którego:

• towary, które mają zostać dostarczone lub usługi, które mają zostać wykonane, lub
• tożsamość dostawców lub usługodawców

są wskazane w samym instrumencie lub określone w prowadzonej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu.

Co w takim razie jest, a co nie jest bonem w rozumieniu ww. definicji bonu?

Bonem są karty podarunkowe, bony towarowe, vochuery, etc. Do tej kategorii nie będziemy jednak zaliczać np. instrumentów płatniczych (takich jak karty przedpłacone), czy też bonusów i rabatów udzielanych przez sprzedawców (w tym kart rabatowych).

JAKIE MAMY RODZAJE BONÓW?

Prawodawca przewidział dwa rodzaje bonów:

– bon jednego przeznaczenia,

– bon różnego przeznaczenia.

Przez bon jednego przeznaczenia (SPV) rozumie się taki bon, w którym:

1. miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy oraz

2. kwota podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług

są znane w chwili emisji bonu.

Jeżeli jakiś bon nie spełnia ww. warunków, to zaliczany jest do kategorii bonów różnego przeznaczenia (MPV).

Każdorazowo niezbędne jest prawidłowe zakwalifikowane bonu do odpowiedniej kategorii, bowiem skutki podatkowe na gruncie podatku od towarów i usług są odmienne dla bonów SPV i MPV.

SPOSÓB OPODATKOWANIA BONÓW JEDNEGO PRZEZNACZENIA (SPV)

Obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (SPV)

Transfer bonu jednego przeznaczenia (SPV) dokonywany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy. Zasada ta jest stosowana do każdego transferu bonu, czyli do emisji bonu oraz każdego przekazania bonu po jego emisji, z wyłączeniem jednak przekazania bonu do realizacji (np. zapłaty bonem SPV za usługę bądź towar). Faktyczne przekazanie towaru lub faktyczne świadczenie usługi w zamian za bon SPV nie jest uważane za odrębną transakcję podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (w zakresie w jakim wynagrodzenie zostało opłacone bonem SPV).

W przypadku, gdy dostawca towarów lub usługodawca nie będzie emitentem bonu SPV, uznaje się, że ten dostawca lub usługobiorca dokonał odpowiednio dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, na rzecz emitenta bonu SPV.

Przy czym, nieodpłatny transfer SPV powoduje nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług ze skutkami w zakresie VAT, tak jak przy czynnościach nieodpłatnych.

Może dojść również do sytuacji, w której transferu bonu SPV będzie dokonywał podmiot trzeci, działający jako dystrybutor. Wówczas podmiot taki zrealizuje jedynie usługę dystrybucji lub pośrednictwa na rzecz emitenta. Od wynagrodzenia za taką usługę dystrybutor będzie musiał odprowadzić VAT na zasadach ogólnych – właściwych dla świadczonej przez niego usługi.

Podstawa opodatkowania na gruncie podatku od towarów i usług (SPV)

Dla bonów SPV prawodawca nie przewidział szczególnych zasad ustalania podstawy opodatkowania, dlatego znajdą zastosowanie zasady ogólne (art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług).

SPOSÓB OPODATKOWANIA BONÓW RÓŻNEGO PRZEZNACZENIA (MPV)

Obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług (MPV)

W przypadku bonów różnego przeznaczenia (MPV), podatek powinien być pobrany, gdy zostaną dostarczone towary lub wykonane usługi, których ten bon dotyczy. Ewentualny wcześniejszy transfer bonu nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, transfer bonów MPV nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opodatkowana będzie dopiero sprzedaż towarów lub świadczenie usług z wykorzystaniem tych bonów.

Jeżeli transfer bonu MPV dokonuje podatnik inny niż podatnik dokonujący faktycznego przekazania towarów lub usług, wówczas opodatkowaniu podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji, dotyczące takiego bonu (opodatkowane na zasadach ogólnych).

Podstawa opodatkowania na gruncie podatku od towarów i usług (MPV)

Przy dostawie towarów lub świadczeniu usług, z które podmiot płaci bonem MPV, podstawa opodatkowania będzie określona jako wynagrodzenie płacone za ten bon MPV (pomniejszone o kwotę VAT).  Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wynagrodzenia zapłaconego przez podmiot, to wtedy podstawa opodatkowania będzie równa wartości pieniężnej wskazanej na bonie MPV pomniejszonej o kwotę VAT.

Jeżeli wartość dostarczonych towarów lub świadczonych usług przewyższy wartość bonu MPV, a w konsekwencji niezbędne będzie dopłacenie wynagrodzenia, wtedy do kwoty przewyższającej wartość bonu MPV zastosowanie znajdą ogólne zasady opodatkowania VAT.

PODSUMOWANIE

Prawodawca przewidział różne zasady opodatkowania bonów, w zależności od tego czy mamy do czynienia z bonem SPV czy bonem MPV. Niezbędne jest prawidłowe zakwalifikowanie bonu przez podatnika, w celu prawidłowego rozpoznania przez niego obowiązku podatkowego, co może rodzić sporo trudności. Już teraz pojawia się mnóstwo pytań związanych z prawidłowym rozliczaniem bonów. Na kilka z nich odpowiemy w następnym artykule, w którym przedstawimy praktyczne przykłady rozliczania bonów.

Jeżeli masz pytania dotyczące zasad opodatkowania bonów, skontaktuj się z nami.

Marcin Palusiński: m.palusinski@dsk-kancelaria.pl

Marta Chorzępa-Starosta: m.starosta@dsk-kancelaria.pl