Do 2 sierpnia 2026 roku każde państwo członkowskie UE, w tym Polska, musi utworzyć przynajmniej jedną piaskownicę regulacyjną AI. Są to kontrolowane środowiska testowe, w których przedsiębiorstwa mogą rozwijać, testować i walidować swoje rozwiązania z zakresu AI w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, jednocześnie minimalizując ryzyko prawne i regulacyjne.

Wsparcie dla innowacyjności

Dlaczego piaskownice regulacyjne AI są ważne dla polskich firm?

  • dzięki piaskownicom, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz start-upy będą mogły szybciej i efektywniej wprowadzać swoje innowacyjne systemy AI na rynek unijny​ 
  • piaskownice regulacyjne AI będą wspierały firmy w bezpiecznym testowaniu technologii, co daje przestrzeń do eksperymentowania i udoskonalania produktów przed pełnym wejściem na rynek​
  • piaskownice regulacyjne AI będą umożliwiać współpracę i wspierać wymianę najlepszych praktyk między firmami, regulatorami, ośrodkami badawczymi i innymi podmiotami z ekosystemu sztucznej inteligencji​

Odpowiedzialność uczestników

  • Dostawcy i potencjalni dostawcy systemów AI biorący udział w testach prowadzonych w piaskownicach regulacyjnych, będą odpowiedzialni za szkody wyrządzone osobom trzecim w wyniku doświadczeń przeprowadzanych w piaskownicy. 
  • Kary administracyjne nie będą nakładane w przypadku, gdy firma uczestnicząca w procesie będzie przestrzegać planu uczestnictwa i wytycznych organów krajowych oraz działać w dobrej wierze. 

Zadania urzędów – koordynacja działań i raportowanie

Zgodnie z przepisami, krajowe organy współpracują ze sobą w Radzie ds. AI i informują Urząd ds. AI o tworzeniu piaskownic regulacyjnych. 

  • Zadaniem urzędu jest aktualizowanie listy piaskownic, aby wspierać współpracę międzynarodową i wymianę informacji między organami. 
  • Każdego roku krajowe organy będą składać raporty o postępach i wynikach działania piaskownic. Raporty, zawierające najlepsze praktyki i rekomendacje będą dostępne w internecie. Komisja będzie je brać pod uwagę przy tworzeniu regulacji.

Zasady działania piaskownic regulacyjnych w zakresie AI

Szczegółowe zasady tworzenia i działania piaskownic regulacyjnych AI, które określają, kto może w nich uczestniczyć, jak działają i jakie są warunki udziału, znajdują się w dokumentach przyjętych przez Komisję UE.

Akty te zapewniają, że:

  • piaskownice są dostępne dla wszystkich spełniających obiektywne i bezstronne kryteria, a organy krajowe poinformują wnioskodawców o decyzji w ciągu trzech miesięcy od złożenia wniosku
  • MŚP, w tym start-upy, mają bezpłatny dostęp do piaskownic AI poza ewentualnymi kosztami, które mogą być odzyskane w sposób proporcjonalny
  • piaskownice wspierają współpracę między MŚP, ośrodkami badawczymi i sektorem publicznym/prywatnym
  • procedury są uproszczone i ujednolicone w całej UE, co gwarantuje takie same skutki prawne we wszystkich krajach członkowskich

Podsumowanie

Dla firm z branży AI, szczególnie MŚP, regulacyjne piaskownice to szansa na rozwój w bezpiecznym środowisku. Już teraz warto przygotować się do nowych wymogów AI Act, aby być gotowym na skorzystanie z tej możliwości i szybkie wprowadzenie produktów na rynek unijny.

O tym, kogo AI Act nie obowiązuje pisaliśmy w AI Act Weekly #6.

Potrzebujesz wsparcia przy wdrożeniu AI Act w Twojej organizacji? Zapraszamy do kontaktu!

Aleksander Zieliński, radca prawny, manager: a.zielinski@dsk-kancelaria.pl

DSK AI Act Weekly #12